Xung đột Sweida bùng nổ do sai lầm chiến lược của chính quyền Syria, gây ra tuần giao tranh đẫm máu với hơn 1.120 người thiệt mạng ở miền nam.

Thành phố Sweida, thủ phủ tỉnh cùng tên ở miền nam Syria, vừa trải qua tuần giao tranh khốc liệt. Xung đột giữa dân quân Druze và quân đội Syria cùng lực lượng Bedouin đã khiến hàng trăm người chết. Sai lầm chiến lược của Tổng thống lâm thời Ahmed al-Sharaa khi điều quân đến Sweida là nguyên nhân chính. Bài viết phân tích nguyên nhân, diễn biến và hậu quả của cuộc khủng hoảng này.

Xung đột Sweida bùng phát từ mâu thuẫn sắc tộc

Mâu thuẫn giữa người Druze, chiếm đa số ở Sweida, và người Bedouin bùng phát ngày 13/7. Một vụ bắt cóc tiểu thương Druze bởi tay súng Bedouin đã châm ngòi xung đột. Các cuộc tấn công trả đũa lẫn nhau giữa hai cộng đồng nhanh chóng leo thang. Theo Tổ chức Giám sát Nhân quyền Syria (SOHR), 37 người thiệt mạng trong những ngày đầu. Tình hình trở nên nghiêm trọng khi quân đội chính phủ can thiệp từ ngày 15/7. Chỉ trong một tuần, số người chết tăng vọt lên 1.120, gồm 720 người Druze, 354 binh sĩ Syria và 21 người Bedouin. Xung đột Sweida không chỉ là mâu thuẫn sắc tộc mà còn phản ánh sự bất ổn trong chính quyền mới.

Xung đột Sweida bắt nguồn từ hiểu lầm chiến lược

Tổng thống lâm thời Sharaa dường như đã hiểu sai ý định của Mỹ và Israel. Sau khi lật đổ Bashar al-Assad, ông tìm cách củng cố quyền lực tập trung. Đặc phái viên Mỹ Thomas Barrack ngày 9/7 nhấn mạnh một Syria không có vùng tự trị. Sharaa diễn giải đây là tín hiệu bật đèn xanh để điều quân đến Sweida. Ông cũng tin rằng Israel, qua đàm phán ở Azerbaijan, sẽ không can thiệp. Damascus không nhận được phản hồi từ Mỹ về kế hoạch quân sự. Họ cho rằng điều này đồng nghĩa với sự chấp thuận ngầm. Khi quân đội Syria tiến vào Sweida, dân quân Druze phục kích, gây thương vong lớn. Quân đội Syria và lực lượng Bedouin đáp trả, tấn công dân thường và tay súng Druze, khiến tình hình vượt kiểm soát.

Hậu quả và phản ứng quốc tế

Vị trí tỉnh Sweida và thành phố thủ phủ cùng tên ở miền nam Syria, giáp Cao nguyên Golan và Jordan. (Ảnh: VnExpress)

Bạo lực leo thang khiến Israel bất ngờ không kích các vị trí quân đội Syria ở Sweida. Một ngày sau, tên lửa Israel phá hủy trụ sở Bộ Quốc phòng Syria ở Damascus. Đòn tấn công này là lời cảnh báo mạnh mẽ với Sharaa. Ông buộc phải rút quân khỏi Sweida để tránh xung đột trực tiếp với Israel. Tuy nhiên, giao tranh vẫn tiếp diễn khi lực lượng Bedouin và các nhóm Hồi giáo vũ trang tấn công thành phố. Một thỏa thuận ngừng bắn do Mỹ làm trung gian đạt được vào cuối tuần trước. Dù vậy, Sweida vẫn bị phong tỏa, khiến 30.000 người Druze mắc kẹt, thiếu nhu yếu phẩm. Một chiến binh Bedouin tuyên bố: “Chúng tôi sẽ không bỏ cuộc.”

Các nhà phân tích cho rằng Sharaa quá tự tin khi diễn giải sai ý định của Mỹ và Israel. Joshua Landis, chuyên gia Trung Đông, nhận định chính quyền Syria hiểu nhầm bình luận của Barrack về mô hình tập quyền. Robert F. Worth từ Atlantic chỉ ra bất đồng giữa Mỹ và Israel về Syria. Mỹ muốn một Syria thống nhất, trong khi Israel ưu tiên một Syria yếu và chia rẽ. Phát ngôn viên Bộ Ngoại giao Mỹ kêu gọi bảo vệ người dân Syria, đặc biệt là các cộng đồng thiểu số. Sharaa đổ lỗi cho “các nhóm vô pháp” nhưng không thừa nhận vai trò của quân đội chính phủ. Dù tiếng súng đã ngừng vào ngày 20/7, Sweida vẫn đối mặt nguy cơ bất ổn. Phong tỏa tiếp diễn khiến người Druze rơi vào tình cảnh nguy hiểm. Chính quyền Syria cần hành động thận trọng để tránh lặp lại sai lầm. Tình hình đòi hỏi phối hợp quốc tế để đảm bảo hòa bình lâu dài. Sweida là bài học về quản trị và ngoại giao trong một đất nước đầy chia rẽ.

Theo: VnExpress