Tăng trưởng xuất khẩu của Trung Quốc trong tháng 5/2025 giảm xuống mức thấp nhất ba tháng do thuế quan Mỹ ảnh hưởng nặng nề, trong khi lạm phát âm giá xuất xưởng đạt mức tồi tệ nhất trong hai năm. Nền kinh tế lớn thứ hai thế giới đối mặt với áp lực kép từ thị trường nội địa yếu và căng thẳng thương mại toàn cầu.

Xuất khẩu giảm mạnh do thuế quan Mỹ

Dữ liệu hải quan Trung Quốc ngày 9/6/2025 cho thấy xuất khẩu sang Mỹ giảm 34,5% so với cùng kỳ năm trước, mức giảm sâu nhất kể từ tháng 2/2020, thời điểm đại dịch COVID-19 làm gián đoạn thương mại toàn cầu. Tổng xuất khẩu của Trung Quốc chỉ tăng 4,8% trong tháng 5, chậm lại từ mức 8,1% trong tháng 4 và thấp hơn dự báo 5,0% của Reuters, dù Mỹ đã giảm thuế đối với hàng Trung Quốc từ đầu tháng 4.

Nhập khẩu giảm 3,4%, sâu hơn nhiều so với mức giảm 0,2% trong tháng 4 và tệ hơn dự đoán giảm 0,9%. Xu Tianchen, nhà kinh tế tại Economist Intelligence Unit, cho rằng tăng trưởng xuất khẩu bị kìm hãm do kiểm tra hải quan nghiêm ngặt, đặc biệt với đất hiếm giảm gần một nửa và máy móc điện chậm lại đáng kể.

Thặng dư thương mại tháng 5 đạt 103,22 tỷ USD, tăng từ 96,18 tỷ USD tháng trước, nhưng phản ánh sự mong manh của nền kinh tế phụ thuộc xuất khẩu.

Áp lực lạm phát âm và nhu cầu nội địa yếu

Cùng ngày, Cục Thống kê Quốc gia Trung Quốc công bố chỉ số giá sản xuất giảm 3,3% trong tháng 5 so với năm trước, mức giảm sâu nhất trong 22 tháng, sau khi giảm 2,7% trong tháng 4. Giá tiêu dùng tiếp tục giảm 0,1%, trong khi lạm phát cốt lõi (loại trừ thực phẩm và nhiên liệu) chỉ tăng nhẹ 0,6%, cho thấy nhu cầu nội địa yếu. Zichun Huang từ Capital Economics nhận định tình trạng dư thừa công suất sẽ giữ Trung Quốc trong lạm phát âm đến năm 2026.

Nhập khẩu dầu thô, than và quặng sắt giảm, nhấn mạnh sự suy giảm nhu cầu nội địa. Hoạt động bán lẻ chậm lại do bất an về việc làm và giá nhà đình trệ. Starbucks thông báo giảm giá đồ uống lạnh trung bình 5 nhân dân tệ tại Trung Quốc để kích cầu.

Chiến tranh thương mại và đàm phán căng thẳng

Cuộc chiến thương mại của Tổng thống Mỹ Donald Trump đã gây bất ổn cho các nhà xuất khẩu Trung Quốc và đối tác Mỹ trong hai tháng qua. Dù Bắc Kinh và Washington tạm hoãn thuế quan trong 90 ngày từ tháng 5, căng thẳng vẫn cao, với các vấn đề từ kiểm soát đất hiếm đến Đài Loan. Đại diện thương mại hai nước gặp nhau tại London ngày 9/6 để nối lại đàm phán sau cuộc điện đàm giữa lãnh đạo cấp cao hôm 5/6.

Huang dự đoán xuất khẩu có thể phục hồi phần nào trong tháng 6 do đơn hàng Mỹ tăng trước thỏa thuận đình chiến, nhưng thuế quan cao vào cuối năm sẽ lại gây áp lực. Nhập khẩu từ Mỹ giảm 18,1% trong tháng 5, sâu hơn mức 13,8% trong tháng 4, phản ánh quan hệ thương mại xấu đi.

Các biện pháp kích thích kinh tế

Để đối phó, Bắc Kinh triển khai các biện pháp kích thích tiền tệ trong tháng 5, bao gồm giảm lãi suất chuẩn và chương trình cho vay 500 tỷ nhân dân tệ hỗ trợ chăm sóc người cao tuổi và tiêu dùng dịch vụ. Các biện pháp này nhằm giảm tác động của chiến tranh thương mại lên nền kinh tế đang phục hồi từ đại dịch và suy thoái bất động sản. Tuy nhiên, thị trường chứng khoán phản ứng yếu, với chỉ số CSI300 và Thượng Hải Composite chỉ tăng 0,2%.

Hoạt động sản xuất suy giảm do thuế quan Mỹ làm chậm tăng trưởng dịch vụ, trong khi đàm phán thương mại Mỹ-Trung chưa có dấu hiệu đột phá, tạo thêm bất định cho triển vọng kinh tế.

Tăng trưởng xuất khẩu Trung Quốc chậm lại trong tháng 5/2025, cùng với lạm phát âm gia tăng, cho thấy nền kinh tế đang chịu áp lực từ thuế quan Mỹ và nhu cầu nội địa yếu. Dù có các biện pháp kích thích, Trung Quốc đối mặt với thách thức lớn trong việc cân bằng thương mại và ổn định kinh tế. Kết quả đàm phán Mỹ-Trung tại London sẽ quyết định phần nào triển vọng ngắn hạn, nhưng lạm phát âm và căng thẳng thương mại vẫn là rủi ro dài hạn.

Theo: Reuters