Những tuần trước xuất hiện cuộc tranh luận quyết liệt về việc nên để hay bỏ sách Tiếng Việt 1 bộ Cánh Diều. Càng về sau, ngay cả những người chủ trương “ôn hòa” cũng lo ngại cuốn sách dạy trẻ này ‘càng sửa càng sai”.

“Sách của một nhóm, sao đi xin cả xã hội sửa sai?”

Nói với Tuổi Trẻ về việc ngành giáo dục công bố tài liệu chỉnh sửa SGK Tiếng Việt lớp 1 bộ Cánh Diều, PGS Nguyễn Hữu Đạt – Viện trưởng Viện Ngôn ngữ và văn hóa phương Đông, nguyên chủ nhiệm bộ môn Việt ngữ học Trường ĐH Khoa học xã hội và nhân văn (ĐH Quốc gia Hà Nội) khẳng định: Muốn dùng SGK Tiếng Việt 1 – bộ Cánh Diều thì phải biên soạn lại chứ không thể sửa chữa theo kiểu chắp vá.

Theo ông Đạt, những sai sót trong sách không thể coi là “sạn” mà là những lỗi sai cơ bản cả về phương pháp biên soạn, ngữ liệu, tri thức về ngôn ngữ học, về mục đích dạy tiếng Việt…

Nếu nói “sạn” là những lỗi nhỏ, những thiếu sót mang tính không cơ bản, nhưng ở đây là do phương pháp biên soạn chưa chuẩn. Vị PGS kết luận rằng “không thể sửa theo kiểu chắp vá”.

Báo Thanh Niên ghi lại diễn giải của PGS Đạt về việc này: “càng sửa càng sai”, cần phải thu hồi.

Trên diễn đàn các báo như Thanh Niên, Tuổi Trẻ… cũng đăng nhiều ý kiến độc giả xoay quanh việc chỉnh sửa cuốn sách của nhóm Cánh Diều. Trong đó, nhiều người thắc mắc, vì sao Tiếng Việt 1 Cánh Diều chỉ là 1 trong 5 bộ sách giáo khoa xã hội hóa, nhưng các nhà quản lý đang áp dụng biện pháp như thể giữ chân bằng được cuốn sách này lại trong học đường? Như vậy, việc này có công bằng?

Độc giả Minh Chon Le trên báo Thanh Niên nêu quan điểm: Bộ sách Cánh Diều là sách xã hội hóa, tức “hễ tốt thì được chọn dùng, không tốt thì bị đào thải”. Vì vậy, bản thân những người soạn sách “muốn xã hội chọn sách của anh thì anh phải dùng trí tuệ của mình để hoàn thiện bộ sách, chứ sao lại đi kêu gọi đóng góp trí tuệ xã hội?”.

Độc giả Anh Hong To viết: “Nước mình cũng nên học cách làm việc của nước khác đi, hàng lỗi, hàng hỏng thì phải thu hồi”. Độc giả Trần Văn Thạnh đồng tình: “Sản phẩm lỗi thì thu hồi, nhà xản xuất bồi thường cho khách hàng, không nên bắt khách hàng sửa lỗi dùng tiếp”.

Độc giả ký tên Nguyễn Vũ phân tích: “Cái khác thì sửa lại được chứ liên quan đến Giáo dục mà sai thì nên thu hồi và loại bỏ. Làm lại cái mới sẽ tốt hơn. Chắp vá kiểu này y như vá đường đã hư. Xe chạy thì cũng nhanh xuống cấp! Cần có trí tuệ hơn khi làm lại bộ mới”.

“Sửa cả tài liệu bổ sung thì mắc cười lắm!”

Tuổi Trẻ đã phỏng vấn những giáo viên trực tiếp đứng lớp khối 1 ở TP. HCM về sự việc này. Cô N.T.Thúy nói: Đọc tài liệu chỉnh sửa SGK Tiếng Việt lớp 1 bộ Cánh Diều, tôi có cảm giác chỉ làm cho có, đối phó dư luận.

Cô N.T.T.V nhận định: “Tôi thấy tài liệu chỉnh sửa SGK Tiếng Việt 1 bộ Cánh Diều làm quá sơ sài. Có nhiều chi tiết sai, khiên cưỡng, không phù hợp với thực tế cuộc sống mà trước đây chúng tôi đã phản ánh nhưng không hiểu sao không thấy sửa”.

Một hình ảnh giới thiệu được đăng trên website sachcanhdieu.vn

Một hiệu trưởng trường tiểu học ở Q.Tây Hồ (Hà Nội) cho biết đã đọc kỹ ngữ liệu trong tài liệu bổ sung, chỉnh sửa cho cuốn sách của Cánh Diều. So với ngữ liệu trong các sách Tiếng Việt cách đây 30-40 năm thì ngữ liệu này không hay, không có cảm xúc, khó đọng lại với trẻ.

“Dĩ nhiên tôi cũng chia sẻ với nhóm tác giả vì các bài thay thế nhằm phục vụ việc dạy học các âm, vần nên không tránh khỏi trúc trắc khi phải cố nắn để đưa những âm, vần đang học vào đoạn ngữ liệu. Nhưng nếu nhóm tác giả chắt lọc từ nguồn ngữ liệu của sách cũ, hay trong kho tàng văn học Việt Nam, có thời gian để nghiên cứu, trau chuốt thì sẽ tốt hơn. Tôi cảm giác tài liệu thay thế này được biên soạn trong thời gian ngắn để giải quyết yêu cầu trước mắt nên chưa được đầu tư, chuẩn bị tốt” – vị này nói.

Đồng quan điểm, độc giả  BĐ Duy Long Nguyễn Trường đề nghị nhóm biên soạn “nên bình tĩnh nghiên cứu cho thật tốt khi thay các từ”. Độc giả này nhắc đến một kịch bản hài hước nhưng rất có thể xảy ra “đừng để bộ sách giáo khoa mang tính chắp vá rồi lại phải đi đính chính cả tài liệu chỉnh sửa thì mắc cười lắm”.