Viện nghiên cứu Henry Jackson Society (Anh) cho rằng các nước G7 có thể kiện Trung Quốc theo luật quốc tế, đòi bồi thường ít nhất 6.500 tỷ USD do che giấu thông tin để dịch corona Vũ Hán lây lan.

Trong báo cáo “Bồi thường virus corona?” của Viện nghiên cứu Henry Jackson Society (HJS) có trụ sở tại London, Anh, được công bố hôm 7/4 có đoạn viết: “Nếu Trung Quốc cung cấp thông tin chính xác trong giai đoạn ban đầu, dịch bệnh đã không rời khỏi nước này”.

Tờ Sydney Morning Herald hôm 5/4 dẫn báo cáo của Viện nghiên cứu Henry Jackson Society (HJS) cho rằng Trung Quốc ít nhất phải bồi thường 6.500 tỷ USD mà các quốc gia G7 đã chi để đối phó dịch bệnh và bù đắp cho nền kinh tế bị thiệt hại do Covid-19.

Báo cáo chỉ ra rằng Trung Quốc đã vi phạm 10 điều luật, trong đó có Quy định Sức khỏe Quốc tế (IHR) vốn được siết chặt sau đại dịch SARS năm 2003. HJS khẳng định việc Bắc Kinh che giấu dịch đã khiến virus corona Vũ Hán lan khắp thế giới, hơn 1,3 triệu người bị nhiễm, hơn 74.000 người chết và làm thiệt hại hàng nghìn tỷ USD. Mỹ và châu Âu hiện là điểm nóng và vẫn chưa xác định được đỉnh dịch.

Tờ VnExpress trích báo cáo từ Sydney Morning Herald có đoạn viết, “nhiều quan chức Trung Quốc, bao gồm phát ngôn viên Bộ Ngoại giao Triệu Lập Kiên đã ủng hộ quan điểm phi lý rằng Covid-19 được quân đội Mỹ đưa vào Vũ Hán, thay vì bắt nguồn từ chợ hải sản ở thành phố này”.

Viện Henry Jackson Society cáo buộc Trung Quốc đã che giấu thông tin và trừng phạt những người tìm cách công bố dữ liệu. Trong khi IHR yêu cầu các nước phải theo dõi và chia sẻ thông tin về khả năng truyền nhiễm và mức độ nghiêm trọng của dịch bệnh có khả năng lây lan giữa các nước.

Viện nghiên cứu Anh: Cần kiện Trung Quốc 6.500 tỷ USD
Ảnh chụp màn hình website của HJS.

Theo tờ SCMP ở Hong Kong, gần 200 ca nhiễm viêm phổi Vũ Hán đã được ghi nhận trước ngày 27/12/2019, nhưng Trung Quốc chỉ thông báo về dịch bệnh nCoV cho Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) sau đó 4 ngày và khẳng định chưa có bằng chứng nó lây từ người sang người.

Viện Henry Jackson Society cho rằng “những người thổi còi như bác sĩ Lý Văn Lượng đã bị cảnh cáo vì đăng thông tin về dịch bệnh. Nhiều người cho biết Covid-19 đã lây giữa người với người từ trước thời điểm trên”. Viện này kêu gọi thành lập liên minh khởi kiện vì Bắc Kinh “thường phản ứng hung hăng với các mối đe dọa trên trường quốc tế”.

“Chính quyền Vũ Hán và Hồ Bắc đã vi phạm IHR trong giai đoạn đầu của dịch bệnh, trách nhiệm phải thuộc về cấp lãnh đạo cao nhất. Rõ ràng cách đối phó Covid-19 của chính quyền Trung Quốc đã vi phạm luật pháp quốc tế”, báo cáo khẳng định.

Dù khởi kiện do tranh cãi xung quanh IHR chưa từng có tiền lệ, nhưng HJS cho rằng đã có những khuôn khổ trong WHO cho phép thực hiện điều này. HJS cũng đề xuất phương án đưa vụ việc ra Tòa Trọng tài Thường trực, Tổ chức Thương mại Thế giới (WTO) hoặc viện dẫn các quy định trong thỏa thuận đầu tư, thậm chí là Công ước Liên Hợp Quốc về Luật biển.

Theo đồng tác giả báo cáo Matthew Henderson, người dân Trung Quốc cũng là “nạn nhân vô tội” bởi sự thiếu trách nhiệm của chính phủ. Đây là lỗi của chính quyền Trung Quốc. Họ chưa học được bài học nào từ sau thất bại trong đại dịch SARS”.

Nhóm tác giả báo cáo của JHS cho rằng khởi kiện Trung Quốc có thể giúp các nước được đền bù sau những thiệt hại do chính quyền nước này gây ra.