TP HCM đặt mục tiêu đến năm 2030 sẽ chuyển đổi toàn bộ hơn 3.200 xe buýt sang điện, năng lượng xanh. Tổng kinh phí thực hiện đề án ước tính hơn 13.500 tỷ đồng, với nhiều chính sách hỗ trợ doanh nghiệp tham gia.

Hơn 3.200 xe buýt chuyển đổi trong 5 năm

Tại hội nghị phản biện về lộ trình và chính sách hỗ trợ xe buýt điện ngày 26/8, ông Phạm Vương Bảo – Phó giám đốc Trung tâm Quản lý giao thông công cộng (Sở Xây dựng TP HCM) – cho biết, từ năm 2025, tất cả tuyến buýt mở mới sẽ sử dụng xe điện, tiến tới thay thế toàn bộ vào năm 2030.

Theo tính toán, gần 3.200 xe buýt điện và năng lượng xanh sẽ cần được đưa vào khai thác, với tổng vốn đầu tư khoảng 13.511 tỷ đồng.

Chính sách hỗ trợ doanh nghiệp

Để khuyến khích doanh nghiệp tham gia, thành phố dự kiến hỗ trợ vay tối đa 85% vốn đầu tư (không quá 300 tỷ đồng/dự án), lãi suất ưu đãi 3% trong 7 năm. Với hạ tầng trạm sạc, phần xây dựng sẽ được hỗ trợ 70%, còn thiết bị 85%.

Ngân sách thành phố dự kiến chi khoảng 3.600 tỷ đồng, trong đó hơn 2.000 tỷ đồng hỗ trợ lãi vay đổi mới xe buýt, phần còn lại phục vụ đầu tư công xây dựng trạm sạc và hỗ trợ doanh nghiệp hạ tầng.

Nhiều ý kiến lo ngại

Bà Ung Thị Xuân Hương – Chủ nhiệm Hội đồng tư vấn Dân chủ – Pháp luật (Ủy ban MTTQ TP HCM) – cho rằng thời gian 5 năm để hoàn tất mục tiêu là quá gấp rút, sớm hơn 20 năm so với lộ trình Chính phủ đề ra. Bà cũng lưu ý cần có phương án xử lý xe buýt cũ để tránh thiệt hại cho doanh nghiệp.

Luật sư Nguyễn Văn Hậu – Phó chủ nhiệm Đoàn Luật sư TP HCM – đánh giá chính sách hiện tại chủ yếu phù hợp với doanh nghiệp lớn có tài sản thế chấp, trong khi hợp tác xã nhỏ sẽ gặp khó khăn. Ông cũng nhấn mạnh chi phí thay pin chiếm tới 30-50% giá trị xe, tạo áp lực lớn sau 3-7 năm sử dụng.

Từ kinh nghiệm của Thâm Quyến (Trung Quốc), ông Hậu đề xuất mô hình thuê pin thay vì mua đứt, giúp giảm 40-50% chi phí ban đầu, đồng thời triển khai trạm hoán đổi pin để xe buýt hoạt động liên tục, tránh áp lực lên lưới điện giờ cao điểm.

Ngoài ra, ông Hậu cảnh báo: “Xe điện không phát thải khi vận hành nhưng gây ô nhiễm ở khâu sản xuất và xử lý pin. Nếu không có kế hoạch xử lý pin thải, đây sẽ là món nợ môi trường”.

Hướng tới giao thông xanh

Ông Bùi Hòa An – Phó giám đốc Sở Xây dựng – cho biết thành phố sẽ tiếp thu góp ý, hoàn thiện đề án trước khi trình HĐND xem xét. Trong bối cảnh TP HCM mở rộng sau sáp nhập, áp lực giao thông và môi trường càng đòi hỏi giải pháp xanh, bền vững.

Đề án nằm trong kế hoạch kiểm soát khí thải phương tiện. Giai đoạn hai, thành phố sẽ thí điểm vùng phát thải thấp (LEZ) tại trung tâm, Cần Giờ và Côn Đảo, từng bước hạn chế xe xăng dầu không đạt chuẩn từ năm 2026, trước mắt áp dụng với xe máy kinh doanh dịch vụ và ôtô thương mại.

Theo: VnExpress