Ngày 30-8, Tòa phúc thẩm Mỹ tuyên nhiều mức thuế do Tổng thống Donald Trump áp đặt là bất hợp pháp. Dù vậy, các mức thuế này vẫn tạm thời có hiệu lực đến 14-10.

Thuế bị cho vượt thẩm quyền

Phán quyết với tỉ lệ 7-4 cho rằng ông Trump đã vượt thẩm quyền khi dùng Đạo luật Quyền lực kinh tế khẩn cấp quốc tế (IEEPA) để áp thuế. Theo luật, tổng thống chỉ có quyền áp dụng biện pháp trong tình huống khẩn cấp quốc gia, không có quyền đánh thuế.

Đạo luật IEEPA vốn được ban hành năm 1977 để xử lý khủng hoảng và trừng phạt kẻ thù. Ông Trump là tổng thống đầu tiên tận dụng luật này nhằm triển khai chính sách thuế quan.

Trước đó từng bị phản đối

Tháng 5, Tòa Thương mại quốc tế Mỹ cũng ra phán quyết tương tự, cho rằng Nhà Trắng vượt quyền khi áp thuế toàn cầu. Tuy nhiên, vụ việc được chuyển lên tòa phúc thẩm để cân nhắc lại.

Ông Trump phản ứng gay gắt

Ngay sau khi tòa công bố quyết định, ông Trump viết trên Truth Social rằng tòa “sai” khi yêu cầu dỡ bỏ thuế. Ông khẳng định Mỹ cuối cùng sẽ thắng nhờ Tòa án Tối cao, đồng thời cam kết “chiến đấu đến cùng”.

Tác động kinh tế và pháp lý

Giới chuyên gia nhận định đây là một cú đánh lớn vào chiến lược thương mại của ông Trump, người coi thuế quan là công cụ kinh tế hàng đầu. Nếu Tòa án Tối cao giữ nguyên phán quyết, hàng tỉ USD thuế thu được có thể phải hoàn trả cho doanh nghiệp.

Vụ kiện không bao gồm các loại thuế riêng với thép, nhôm, ô tô hay các mặt hàng cụ thể khác. Nhưng nguy cơ mở rộng kiện tụng vẫn hiện hữu, bởi ông Trump đã viện dẫn IEEPA để áp thuế rộng khắp, nhắm vào cả Mexico, Canada và Trung Quốc.

Nếu phán quyết cuối cùng bất lợi, chính quyền Washington sẽ phải đối mặt với thách thức pháp lý và kinh tế nặng nề, làm lung lay chính sách thương mại vốn gây nhiều tranh cãi của ông Trump.

Theo: Khai Mở