Không quan chức nào trong chính quyền Kyiv nhắc đến việc khôi phục mạng lưới điện hoàn toàn.  Vì vậy mất điện liên tục diễn ra trên khắp đất nước đang là chuẩn mực mới trong cuộc sống của người dân Ukraine. 

Chỉ một ngày trước sự kiện UAV tấn công các căn cứ không quân nằm sâu trong lãnh thổ Nga, ngày 4/12, truyền thông Ukraine là tờ Pravda đã từng cảnh báo: “Người Nga đang sở hữu khoảng 100 tên lửa Kalibr ở hai vùng biển”

Vài ngày sau, ngày 5/12, 100 tên lửa này đã lên đường tìm kiếm mục tiêu trên lãnh thổ Ukraine. Tuy nhiên các chuyên gia quân sự quốc tế nhận định rằng, việc liên kết vụ phóng 100 tên lửa này của Nga là đòn trả đũa Ukraine có thể không chuẩn xác, bởi các hoạt động tấn công tên lửa quy mô lớn như vậy không thể được chuẩn bị chỉ trong vài giờ, mà có thể đã được phía Nga lên kế hoạch từ trước. 

Như thường lệ, phía Ukraine sẽ che giấu tổng thiệt hại. Tuy nhiên, các báo cáo của Bộ Quốc phòng Nga cho biết tên lửa đã tấn công các mục tiêu tại Kyiv, Odessa, Vinnitsa, Ternopil, Zaporozhye, Kharkov và Kirovohrad và ảnh hưởng đến ít nhất hai nhà máy nhiệt điện ở Odessa và Kirovograd, cũng như các trạm biến áp điện ở những khu vực này, dẫn đến mất điện một phần ở Odessa, Zhytomyr và vùng Kharkiv. 

Thủ đô Kyiv được cho là vẫn có điện sau vụ tấn công tên lửa này. Nhưng nhu cầu chia sẻ điện năng với các khu vực khác đã bị ngừng trệ để ưu tiên cho các trường hợp khẩn cấp. 

Sergey Kovalenko, Giám đốc điều hành công ty năng lượng Yasno cho biết:  

“Hiện đang có tình trạng ngừng hoạt động khẩn cấp ở thủ đô Kyiv do các cuộc tấn công. Mức tiêu thụ được giới hạn ở mức 575 MW, nhưng không có chuyện ngừng hoạt động hoàn toàn. Hầu hết thành phố vẫn có điện. Ngay sau khi tình hình trong hệ thống năng lượng hoàn toàn ổn định, chúng tôi sẽ quay lại lịch trình (cung cấp điện)”

Tuy nhiên thực tế là sau cuộc tấn công tên lửa quy mô lớn vào giữa tháng 11, công ty năng lượng không chỉ cắt điện một vài ngày như đã hứa để sửa chữa, mà đã ngừng hoạt động trong gần 3 tuần, và chỉ vào ngày 5/12 vừa qua, các kỹ sư điện của Kyiv mới thông báo quay trở lại lịch trình cung cấp điện trước đó. 

Nhưng cũng thật trùng khớp là đúng ngày hôm đó, người Nga lại tiếp tục nã tên lửa vào Kyiv để đáp trả cho vụ các sân bay của nước này bị tấn công. Liệu đây có phải là một sự trùng hợp ngẫu nhiên? 

Tuy nhiên, Ukraine với sự trợ giúp tài chính của Mỹ và EU đang ráo riết đặt mua các máy phát điện tư nhân để chống chọi trước nguy cơ mất điện trên diện rộng. 

Cả thủ đô Kyiv và Ukraine nói chung đã thay đổi rất nhiều trong tháng qua. Hình ảnh các máy phát điện đặt ngay trước mọi cửa hàng và các quán cafe đã trở nên phổ biến trong những tuần qua ở Odessa, hay ở bất kỳ thành phố nào của Ukraine. 

Thủ tướng Ukraine Denys Shmyhal cho biết, “tương lai mọi cư dân Ukraine có thể mua máy phát điện hoặc trạm sạc từ nước ngoài mà không phải trả thuế hải quan và thuế giá trị gia tăng (VAT). Hiện mỗi ngày có khoảng 8.500 máy phát điện được nhập khẩu vào Ukraine”.

Để hiểu rõ mức độ tổn thất của nền kinh tế Ukraine do lưới điện bị phá hủy, Tờ Ctrana của Ukraine đã phần nào hé lộ sự khó khăn của các doanh nghiệp Ukraine phải vật lộn để tồn tại trong thời gian mất điện như sau: 

“Hiệp hội những người làm bánh toàn Ukraine đã báo cáo rằng, do công ty điện ngừng hoạt động khẩn cấp, hàng tấn sản phẩm không thể sử dụng được do quá trình nướng bị gián đoạn.

Công ty thép Arcelor Mittal Krivoy Rog vào ngày 26 tháng 11 đã thông báo ngừng sản xuất do mất điện, nhu cầu về kim loại đã giảm 65%. 

Công ty gỗ “VGSM” Irina Matsepura dù có trạm biến áp riêng nhưng đã giảm phải công suất sản xuất xuống chỉ còn 1 ca.

Do mất điện nên các hoạt động trồng rau củ trong nhà kính cũng bị ảnh hưởng nặng nề”. 

Tờ Ctrana cho biết, “mất điện một phần và mất điện toàn bộ đã ảnh hưởng nặng nề đến các doanh nghiệp Ukraine. Các công ty đang vội vã mua máy phát điện, nhưng họ thừa nhận rằng họ không tiết kiệm được nhiều (chi phí)”.

Nhiều doanh nhân Ukraine đã hiểu rằng máy phát điện chỉ là một giải pháp khẩn cấp, bởi có quá nhiều chi phí như bảo trì và mua nhiên liệu. 

“Chúng tôi hiện có 5 máy phát điện đang hoạt động, chúng tôi sẽ khởi động chúng khi mất điện. Mức tiêu thụ  200 lít mỗi ngày cho mỗi chiếc, tức là 1.000 lít mỗi ngày cho toàn bộ các máy phát điện, và nếu chúng hoạt động liên tục thì sẽ ngốn 15 triệu hryvnia mỗi tháng”.

Mặc dù máy phát điện không phải là “liều thuốc chữa bách bệnh” khi mất điện, nhưng doanh nghiệp Ukraine vẫn tiếp tục tích cực mua vì trên thực tế, đây gần như là cơ hội duy nhất để nền kinh tế nước này có thể vận hành. 

Sự cố mất điện gần đây và những lần mất điện tiếp theo đã cho thấy rằng, máy phát điện cũng không giúp được gì nhiều đối với các ngành sản xuất phải phụ thuộc hoàn toàn nguồn cung cấp điện tập trung. 

Từ đây, lại phát sinh một vấn đề là, để có được nguồn điện từ mạng lưới điện quốc gia, các doanh nghiệp Ukraine đã phải trả một khoản tiền cho các quan chức năng lượng để bị “ít cắt điện hơn”. 

Tờ Ctrana có đoạn, “nghe nói rằng phí trung bình cho việc bị “cắt ít điện thường xuyên hơn” là 1.000 đô la một tháng. Vì vậy, chúng ta có thể nói rằng tham nhũng cấp cơ sở đang cứu rỗi chúng ta”. 

Trong khi đó, một số doanh nghiệp đang điên cuồng tìm kiếm nguồn cung điện từ mạng lưới điện của Công ty đường sắt Ukrzaliznytsia. 

Nhiều công ty đã chuyển công việc kinh doanh ra nước ngoài – đến Đức, Hungary, Ba Lan. Trong khi các các doanh nghiệp vừa và nhỏ buộc phải thu hẹp hoạt động kinh doanh, nhiều người đang bị sa thải hàng loạt. 

Tờ Ctrana kết luận: “Cho đến tháng 1 tới, tất cả những điều này có thể trở thành một đòn giáng khác vào nền kinh tế Ukraine”. 

Sau vụ tấn công tên lửa của Nga hôm 5/12, ông Volodymyr Kudrytsky – người đứng đầu Công ty truyền tải điện quốc gia NPC Ukrenergo, đã nhanh chóng thông báo rằng, sẽ mất một hoặc hai ngày để khôi phục khả năng sản xuất điện và sửa chữa. Tuy nhiên, các kỹ sư điện của nước này cũng đã từng hứa như vậy sau cuộc tấn công tên lửa vào ngày 16/11, và quá trình phục hồi lưới điện kéo dài trong suốt 3 tuần.

Đáng chú ý là không quan chức nào trong chính quyền Kyiv nhắc đến việc khôi phục mạng lưới điện hoàn toàn.  Vì vậy mất điện liên tục diễn ra trên khắp đất nước đang là chuẩn mực mới trong cuộc sống của người dân Ukraine. 

Thực tế là hệ thống lưới điện của Ukraine đang hoạt động ở ngưỡng giới hạn cuối cùng, khi nó được chứng minh bằng các ví dụ sinh động về sự chắp vá ở các vùng Chernihiv và Zhytomyr. Các đường dây điện tại hai khu vực biên giới này vốn được nối với hệ thống điện năng của Nga và Belarus. Giờ đây, Ukraine không cần điện từ Belarus, nhưng các đường dây tải điện lại có thể hữu ích để thay thế cho các đường dây bị hư hỏng ở các khu vực khác. 

Điều này cho thấy, việc khôi phục các đường dây bị hư hỏng ngày càng trở nên khó khăn hơn, cũng như cho thấy các thiết bị phụ tùng thay thế của Ukraine ngày càng cạn kiệt.

Tất cả điều này, thật đáng tiếc là do kết quả từ các vụ tấn công khiêu khích của Ukraine. 

Không chỉ ảnh hưởng đến điều kiện dân sinh, mất điện cho thấy những tác động to lớn hơn nhiều đến vận mệnh quốc gia của Ukraine.

Có thể bạn quan tâm: