Tin quốc tế tổng hợp sáng ngày 27/01/2025

Các vấn đề nổi bật trong năm 2025: sự gia tăng của ngành công nghiệp quốc phòng Mỹ, thách thức về bảo tồn môi trường trong du lịch tại Nepal, và tình hình chính trị phức tạp ở Belarus.

• Tin quốc tế tổng hợp sáng ngày 26/01/2025

Elon Musk: Cuộc bầu cử sắp tới của Đức quyết định tương lai châu Âu  

Hôm 25 tháng 1, Elon Musk bày tỏ quan điểm về tương lai của nước Đức trong một bài phát biểu được truyền hình trực tiếp, nhấn mạnh tầm quan trọng của cuộc bầu cử sắp tới tại Đức. 

Musk khẳng định rằng người dân Đức cần lấy lại niềm tự hào về quốc gia và văn hóa của mình. Ông cho rằng không có gì sai khi tự hào là người Đức và bảo tồn giá trị, bản sắc dân tộc trước nguy cơ bị hòa tan bởi chủ nghĩa đa văn hóa. Ông kêu gọi nước Đức hướng tới một tương lai tươi sáng, nơi trẻ em không còn phải gánh chịu cảm giác tội lỗi từ những sai lầm của quá khứ. 

Elon Musk chỉ trích sự kiểm soát quá mức từ Brussels và các cơ quan quan liêu châu Âu, cho rằng Đức cần giảm sự phụ thuộc vào các quy định từ bên ngoài và tập trung vào lợi ích quốc gia. Musk nhấn mạnh về vấn đề tự do ngôn luận: 

‘Chính phủ hiện tại đang đàn áp tự do ngôn luận một cách rất quyết liệt. Và thực sự, khi bạn đàn áp tự do ngôn luận, sẽ rất khó, nếu không muốn nói là không thể, có một nền dân chủ thực sự. Bởi vì tự do ngôn luận là nền tảng của dân chủ.’ 

Ông kêu gọi người dân Đức ủng hộ đảng AfD, những lực lượng có thể đưa ra các chính sách “lẽ thường” để bảo vệ quyền lợi và tự do của người dân. Musk cho rằng: 

‘Tôi nghĩ cuộc bầu cử sắp tới ở Đức là vô cùng quan trọng. Tôi nghĩ nó có thể quyết định toàn bộ số phận của châu Âu, có lẽ là số phận của cả thế giới.’ 

Nhiều chính trị gia châu Âu gần đây đã tỏ ra khó chịu và căng thẳng với các phát ngôn của Elon Musk, đặc biệt là về Anh và Đức. 

Ngành công nghiệp vũ khí Mỹ đạt doanh thu kỷ lục nhờ chiến sự Ukraina

Theo báo cáo ngày 24/01/2025 từ Bộ Ngoại giao Mỹ, doanh thu từ các hợp đồng bán thiết bị quân sự ra nước ngoài của Mỹ trong năm 2024 đã tăng 29% so với năm trước, đạt mức kỷ lục 318,7 tỷ USD.

Sự gia tăng này được thúc đẩy bởi nhu cầu vũ khí toàn cầu bùng nổ, xuất phát từ cuộc xung đột kéo dài giữa Nga và Ukraina. Nhiều quốc gia, đặc biệt là các nước thuộc NATO, đã chuyển lượng lớn vũ khí từ kho dự trữ của mình để viện trợ cho Ukraina trong cuộc chiến bảo vệ lãnh thổ trước Nga. Hệ quả là các nước này buộc phải nhanh chóng bổ sung kho dự trữ quốc phòng, dẫn đến việc tăng cường mua sắm các hệ thống vũ khí hiện đại từ Mỹ.

Các nhà sản xuất vũ khí lớn của Mỹ, như Lockheed Martin, Raytheon và Boeing, được hưởng lợi đáng kể từ xu hướng này khi nhiều hệ thống vũ khí tiên tiến, như tên lửa dẫn đường, hệ thống phòng không và máy bay chiến đấu, được đặt mua với số lượng lớn. Tuy nhiên, sự tăng trưởng này cũng đặt ra những tranh cãi về việc Mỹ thu lợi từ các cuộc xung đột, đồng thời làm dấy lên những lo ngại về việc leo thang vũ trang và nguy cơ bất ổn toàn cầu trong tương lai.

Nepal tăng phí cấp phép leo đỉnh Everest

Chính phủ Nepal đã công bố quyết định tăng phí cấp phép leo núi Everest từ 11.000 USD lên 15.000 USD, bắt đầu có hiệu lực từ ngày 01/09/2025. Đây là lần tăng phí đầu tiên sau một thập kỷ, nhằm giải quyết vấn đề kinh phí ngày càng cao trong việc bảo vệ môi trường và duy trì sự an toàn cho các nhà leo núi.

Đỉnh Everest, với độ cao 8.848 mét, là điểm đến lý tưởng cho các nhà leo núi từ khắp nơi trên thế giới. Tuy nhiên, lượng khách leo núi gia tăng đã gây áp lực lớn lên môi trường xung quanh, với hàng tấn rác thải bị bỏ lại trên các tuyến đường leo núi. Hơn nữa, biến đổi khí hậu khiến lớp băng trên núi tan nhanh, làm tăng nguy cơ lở tuyết và tai nạn, đòi hỏi chính phủ Nepal phải đầu tư nhiều hơn vào việc bảo vệ môi trường và đảm bảo an toàn cho du khách.

Dù mức phí mới được đánh giá là cao hơn đáng kể, nhưng với các nhà leo núi chuyên nghiệp, đây chỉ là một phần nhỏ trong chi phí tổng thể của hành trình. Chính phủ Nepal kỳ vọng nguồn thu bổ sung này sẽ giúp cải thiện cơ sở hạ tầng và tăng cường các nỗ lực làm sạch Everest, đảm bảo di sản thiên nhiên này được bảo tồn cho các thế hệ sau.

Cuộc bầu cử tổng thống Belarus và chế độ của Alexander Lukashenko

Ngày 26/01/2025, Belarus tổ chức cuộc bầu cử tổng thống, đánh dấu khả năng Alexander Lukashenko tiếp tục nắm quyền nhiệm kỳ thứ 7, kéo dài gần 30 năm cầm quyền. Tuy nhiên, cuộc bầu cử này bị Liên minh châu Âu (EU), các tổ chức nhân quyền và phe đối lập trong nước chỉ trích là “một vở kịch được dàn dựng”, khi kết quả gần như đã được định sẵn.

Lukashenko lên nắm quyền từ năm 1994 và nhanh chóng củng cố quyền lực thông qua các biện pháp đàn áp mạnh tay. Ông đã giải tán các phong trào đối lập, kiểm soát chặt chẽ truyền thông và tổ chức những cuộc bầu cử bị quốc tế đánh giá là không công bằng. Theo báo cáo từ Liên Hợp Quốc, hơn 300.000 người Belarus đã phải rời khỏi đất nước vì lý do chính trị, trong đó nhiều người là các nhà hoạt động, nhà báo và trí thức bị đàn áp.

Trong bối cảnh chính trị nội bộ bị cô lập, Belarus dưới thời Lukashenko ngày càng gắn bó chặt chẽ với Nga, tạo nên mối quan hệ đối đầu trực tiếp với phương Tây. Đặc biệt, Belarus đã cho phép Nga sử dụng lãnh thổ của mình làm bàn đạp để tấn công Ukraina trong cuộc chiến năm 2022. Mối quan hệ này không chỉ làm gia tăng sự phụ thuộc của Belarus vào Nga mà còn khiến nước này bị cô lập hơn trên trường quốc tế.

Dù chính quyền Lukashenko nỗ lực duy trì quyền lực, làn sóng phản đối trong và ngoài nước cho thấy tương lai chính trị của Belarus vẫn là một dấu hỏi lớn, nhất là trong bối cảnh áp lực từ phương Tây và sự bất mãn của người dân ngày càng gia tăng.