Liên minh châu Âu tăng tốc chiến lược tự chủ năng lượng, nỗ lực thoát khỏi ảnh hưởng từ Nga sau nhiều tháng tranh luận nội khối. Kế hoạch mới được công bố giữa bối cảnh nhập LNG từ Nga vẫn chiếm 20% và an ninh năng lượng tiếp tục là bài toán lớn với toàn khối.
Nội dung chính
Liên minh Châu Âu thúc đẩy chiến lược tự chủ năng lượng, giảm dần phụ thuộc vào Nga
Ngày 6/5/2025, bên lề phiên họp Nghị viện Châu Âu tại Strasbourg, Ủy viên châu Âu phụ trách năng lượng Dan Jorgensen dự kiến sẽ trình bày một kế hoạch mới nhằm củng cố an ninh năng lượng và chấm dứt tình trạng phụ thuộc vào nguồn cung từ Nga – một bước đi đã được ấp ủ suốt nhiều tháng qua nhưng liên tục vướng phải tranh luận nội khối.
Từ cuối năm 2022, EU đã ban hành lệnh cấm nhập khẩu dầu mỏ từ Nga, đồng thời tìm cách cắt giảm lượng khí đốt nhập khẩu thông qua các đường ống truyền thống. Trong nỗ lực đa dạng hóa nguồn cung, khối này đã chuyển dần sang mua khí tự nhiên hóa lỏng (LNG), đặc biệt từ các quốc gia như Mỹ.
Tuy vậy, Nga vẫn chiếm khoảng 20% tổng lượng LNG mà EU đang nhập khẩu – một con số đáng kể, dù thấp hơn nhiều so với mức 45% đến từ Mỹ. Điều này cho thấy thách thức lớn mà Liên minh Châu Âu đang đối mặt trong hành trình đảm bảo an ninh năng lượng bền vững và độc lập khỏi ảnh hưởng địa chính trị.
Litva đầu tư hơn 1 tỷ euro để củng cố an ninh biên giới với Nga và Belarus
Chính phủ Litva vừa công bố kế hoạch đầu tư 1,1 tỷ euro trong vòng một thập kỷ tới nhằm tăng cường khả năng phòng thủ dọc tuyến biên giới giáp với Nga và Belarus – hai quốc gia được Vilnius coi là có thể đe dọa an ninh quốc gia.
Theo thông báo ngày 5/5/2025 từ Bộ trưởng Quốc phòng Litva, phần lớn ngân sách – khoảng 800 triệu euro – sẽ được sử dụng để mua sắm và triển khai mìn chống tăng, chủ yếu bố trí quanh khu vực “hành lang Suwalki”, tuyến đường dài gần 70 km kết nối Belarus với vùng lãnh thổ Kaliningrad của Nga.
Ngoài ra, Litva còn dự kiến thực hiện một loạt biện pháp bổ trợ, bao gồm đào sâu các mương thủy lợi để chuyển đổi thành hào phòng ngự và phủ xanh khu vực biên giới nhằm tăng tính ngụy trang. Kế hoạch cũng bao gồm việc tăng cường năng lực chiến tranh điện tử và phát triển hệ thống phòng vệ chống thiết bị bay không người lái (drone).
Động thái này phản ánh sự thay đổi trong tư duy chiến lược của Litva, trong bối cảnh môi trường an ninh khu vực đang ngày càng phức tạp và tiềm ẩn nhiều nguy cơ từ các nước láng giềng phía Đông.
Chính quyền Trump hỗ trợ tài chính cho người di cư tự nguyện rời Mỹ
Ngày 5/5/2025, chính quyền Tổng thống Donald Trump công bố một chương trình khuyến khích người nhập cư không có giấy tờ rời khỏi nước Mỹ một cách tự nguyện. Theo kế hoạch, mỗi cá nhân chấp nhận hồi hương sẽ nhận được khoản hỗ trợ 1.000 USD cùng vé máy bay đến quốc gia xuất phát.
Trường hợp đầu tiên đã được ghi nhận: một người di cư rời Mỹ trở về Honduras thông qua chương trình này. Bộ An ninh Nội địa cho biết biện pháp mới này nhằm cắt giảm đáng kể chi phí trục xuất – vốn được ước tính lên tới hơn 17.000 USD cho mỗi người. Việc hỗ trợ người di cư rời đi tự nguyện giúp giảm chi phí trục xuất xuống gần 70%.
Tính từ tháng 1/2025 đến nay, khoảng 140.000 người đã bị trục xuất khỏi lãnh thổ Mỹ trong khuôn khổ các chính sách siết chặt kiểm soát biên giới của chính quyền Trump. Chương trình hỗ trợ tài chính được kỳ vọng sẽ góp phần thúc đẩy hiệu quả và tiết kiệm hơn trong công tác quản lý di dân.
Sự cố tàu chìm buộc Mỹ và Philippines hủy một nội dung tập trận Balikatan
Ngày 5/5/2025, một phần trong khuôn khổ cuộc tập trận chung Balikatan giữa Mỹ và Philippines đã buộc phải hủy bỏ sau khi một con tàu cũ của hải quân Philippines bất ngờ bị chìm trên đường được đưa ra làm mục tiêu huấn luyện.
Theo thông tin từ giới chức quân sự hai nước, con tàu gặp nạn là BRP Miguel Malvar – tàu chiến có từ thời Thế chiến II, đã ngừng hoạt động từ năm 2021. Trong quá trình được lai dắt qua vùng biển động hướng ra khu vực Biển Đông đang có tranh chấp, nước tràn vào khiến tàu nghiêng và chìm.
Sự việc xảy ra cách bờ biển tỉnh Zambales, phía tây Philippines, khoảng 30 hải lý (tương đương 55 km). Quân đội Philippines khẳng định không có thủy thủ nào trên tàu tại thời điểm xảy ra sự cố, do đó không ghi nhận thương vong.
Cuộc tập trận Balikatan năm nay đánh dấu sự tăng cường hợp tác quốc phòng giữa Mỹ và Philippines trong bối cảnh tình hình khu vực ngày càng phức tạp, đặc biệt tại Biển Đông. Sự cố vừa qua tuy không gây hậu quả nghiêm trọng nhưng đã làm gián đoạn một phần chương trình huấn luyện đã được lên kế hoạch từ trước.
Ngoại trưởng Đài Loan thăm Mỹ, tìm cách thúc đẩy hợp tác thương mại trong bối cảnh thuế quan gia tăng
Ngày 6/5/2025, chính quyền Đài Bắc thông báo Ngoại trưởng Lâm Gia Long sẽ đến Hoa Kỳ để tham dự và phát biểu tại Hội nghị về Trí tuệ Nhân tạo tổ chức tại bang Texas vào thứ Sáu tuần này (9/5). Chuyến công du lần này được xem là bước đi quan trọng nhằm củng cố quan hệ kinh tế song phương và thu hút thêm đầu tư từ Đài Loan vào thị trường Mỹ.
Động thái này diễn ra trong bối cảnh các mặt hàng xuất khẩu của Đài Loan có nguy cơ bị áp thuế nhập khẩu lên tới 32% theo các chính sách thương mại mới của chính quyền Tổng thống Donald Trump.
Đài Bắc hiện đang tìm kiếm đối thoại với Washington để tháo gỡ rào cản thuế quan, đồng thời cam kết sẽ nỗ lực thu hẹp chênh lệch cán cân thương mại giữa hai bên nhằm tạo môi trường hợp tác ổn định và cùng có lợi.
Ấn Độ – Pakistan leo thang căng thẳng sau loạt vụ phóng tên lửa
Ngày 5/5/2025, quân đội Pakistan thông báo đã tiến hành vụ thử nghiệm tên lửa thứ hai chỉ trong vòng chưa đầy ba ngày, làm dấy lên lo ngại về nguy cơ gia tăng căng thẳng quân sự giữa hai quốc gia Nam Á.
Theo thông cáo chính thức, loại tên lửa được phóng lần này là Fatah – tên lửa đất đối đất với tầm bắn ước tính khoảng 450 km, đủ sức vươn tới thủ đô New Delhi từ biên giới Pakistan – Ấn Độ. Trước đó, hôm 3/5, Islamabad cũng đã phóng thử một tên lửa tương tự trong khuôn khổ chương trình hiện đại hóa năng lực răn đe chiến lược.
Đáp lại diễn biến này, chính quyền Ấn Độ đã ra lệnh tổ chức diễn tập phòng thủ dân sự quy mô nhằm chuẩn bị cho tình huống bị tấn công bất ngờ, đồng thời nâng cao mức cảnh báo an ninh dọc tuyến biên giới.
Trong nỗ lực ngăn chặn nguy cơ đối đầu leo thang thành xung đột, Iran đã đề xuất đóng vai trò trung gian hòa giải giữa Islamabad và New Delhi – tương tự vai trò mà nước này từng đảm nhận khi làm trung gian cho tiến trình tái lập quan hệ giữa Ả Rập Xê Út và chính mình.
Tình hình hiện tại đang được các bên theo dõi sát sao, trong bối cảnh khu vực Nam Á vốn đã bất ổn nay lại thêm phần nhạy cảm với các động thái quân sự có thể dẫn đến mất kiểm soát.
Trung Quốc tuyên bố sẵn sàng tăng cường hợp tác với Liên minh châu Âu
Nhân dịp kỷ niệm 50 năm thiết lập quan hệ ngoại giao giữa Trung Quốc và Liên minh châu Âu, Chủ tịch Tập Cận Bình khẳng định Bắc Kinh sẵn sàng mở rộng hợp tác với các nước thành viên EU, thúc đẩy đối thoại cởi mở và xử lý thỏa đáng những bất đồng hiện có.
Thông điệp được Tân Hoa Xã đăng tải ngày 6/5/2025, trong bối cảnh hai bên đang tìm cách làm sâu sắc thêm quan hệ song phương. Động thái này diễn ra giữa lúc chính sách thương mại của Hoa Kỳ – đặc biệt là việc gia tăng thuế quan – đang tạo ra nhiều bất ổn đối với chuỗi cung ứng và thương mại toàn cầu.
Giới quan sát nhận định việc Trung Quốc chủ động bày tỏ thiện chí hợp tác là tín hiệu cho thấy Bắc Kinh muốn củng cố quan hệ với châu Âu như một đối trọng chiến lược trong bối cảnh cạnh tranh Mỹ – Trung vẫn chưa có dấu hiệu hạ nhiệt.
Trung Quốc phản đối CIA “khiêu khích chính trị” qua chiến dịch tuyển dụng bí mật
Ngày 6/5/2025, chính quyền Bắc Kinh đã lên tiếng chỉ trích mạnh mẽ Cơ quan Tình báo Trung ương Hoa Kỳ (CIA) sau khi tổ chức này đăng tải các video được cho là nhằm kêu gọi các quan chức Trung Quốc tiết lộ thông tin nội bộ.
Theo giới chức Trung Quốc, những đoạn clip xuất hiện trên mạng xã hội X – vốn bị chặn tại Trung Quốc – bị xem là hành vi tuyển dụng trá hình, mang tính khiêu khích và can thiệp chính trị nghiêm trọng. Phát ngôn viên Bộ Ngoại giao Trung Quốc, ông Lâm Kiến, cáo buộc Washington không chỉ cố tình bôi nhọ hình ảnh Trung Quốc, mà còn công khai tìm cách dụ dỗ công dân nước này phục vụ lợi ích của Mỹ.
Quan hệ giữa Bắc Kinh và Washington lâu nay luôn căng thẳng về vấn đề tình báo và gián điệp. Mới tháng trước, Trung Quốc từng tuyên bố sẽ trao thưởng cho bất kỳ ai cung cấp thông tin dẫn đến việc bắt giữ ba điệp viên của Cơ quan An ninh Quốc gia Hoa Kỳ (NSA), bị cáo buộc thực hiện một chiến dịch tấn công mạng nhằm vào Thế vận hội Mùa đông châu Á diễn ra hồi tháng 2.
Tuyên bố lần này từ Trung Quốc tiếp tục cho thấy mức độ đối đầu ngày càng gay gắt giữa hai cường quốc trong lĩnh vực an ninh mạng và gián điệp, khi cả hai bên liên tục đưa ra cáo buộc lẫn nhau.
Chính quyền Trump chấm dứt cấp ngân sách liên bang cho Đại học Harvard
Ngày 5/5/2025, chính quyền Tổng thống Donald Trump chính thức thông báo quyết định cắt toàn bộ khoản hỗ trợ tài chính từ liên bang dành cho Đại học Harvard – một trong những cơ sở giáo dục hàng đầu của Hoa Kỳ. Thông tin này được đưa ra trong thư do Bộ trưởng Giáo dục Linda McMahon gửi đến Chủ tịch Đại học Harvard, ông Alan Garber.
Trong thư, bà McMahon nhấn mạnh rằng Harvard sẽ không còn được nhận ngân sách từ chính phủ liên bang và phải tự vận hành hoàn toàn như một cơ sở giáo dục tư nhân. Quyết định này được lý giải là hậu quả của việc nhà trường “không tuân thủ luật liên bang một cách có hệ thống,” “tiếp tục có hành vi phân biệt chủng tộc nghiêm trọng” và “quản lý yếu kém”.
Tổng thống Donald Trump cũng lên tiếng chỉ trích Harvard cùng với một số trường đại học danh tiếng khác như Columbia, cho rằng họ dung túng các phong trào phản đối chiến tranh tại Gaza, đồng thời để xảy ra các hành vi mà ông gọi là “bài Do Thái” trong khuôn viên trường. Ông cáo buộc các cơ sở này đã để sinh viên tổ chức hoạt động chống Israel một cách công khai và thiếu kiểm soát.
Động thái này dự kiến sẽ gây chấn động trong giới học thuật Mỹ, đồng thời làm bùng lên làn sóng tranh luận về tự do học thuật, quyền biểu đạt và vai trò của nhà nước đối với các trường đại học danh tiếng.
Theo: RFI
