Trung Quốc phê duyệt dự án đập thủy điện khổng lồ tại Tây Tạng, sản lượng dự kiến vượt xa Đập Tam Hiệp, gây lo ngại về môi trường và căng thẳng khu vực.

Trung Quốc phê duyệt siêu dự án thủy điện

Chính phủ Trung Quốc vừa chính thức phê duyệt một trong những dự án năng lượng tham vọng nhất lịch sử: một đập thủy điện khổng lồ trên sông Yarlung Zangbo tại khu vực Tây Tạng – được kỳ vọng sẽ trở thành đập thủy điện lớn nhất thế giới với sản lượng vượt xa Đập Tam Hiệp hiện tại.

Vị trí chiến lược, quy mô chưa từng có

Dự án được đặt tại một đoạn sông có địa hình dốc mạnh gần ngọn núi Namcha Barwa, ngay sát biên giới Ấn Độ. Đây là khu vực có tiềm năng thủy điện rất lớn, khi dòng sông giảm độ cao tới 2.000 mét chỉ trong vòng 50 km – lý tưởng cho việc sản xuất điện quy mô công nghiệp.

Với sản lượng điện dự kiến lên tới **300 TWh/năm**, đập này có thể cung cấp điện cho khoảng **300 triệu người**, gần bằng tổng dân số của Mỹ. Để so sánh, Đập Tam Hiệp hiện nay – công trình thủy điện lớn nhất của Trung Quốc – chỉ đạt 95–112 TWh/năm.

Công nghệ và thách thức kỹ thuật khổng lồ

Việc xây dựng công trình đòi hỏi những kỹ thuật chưa từng có tiền lệ: hệ thống đường hầm dài hàng chục kilomet phải được khoan xuyên lòng núi để chuyển dòng nước mạnh 2.000 m³/s – tương đương 3 hồ bơi Olympic mỗi giây. Ngoài ra, vùng Tây Tạng nằm trong khu vực có hoạt động địa chấn mạnh, đòi hỏi phải có các biện pháp đảm bảo an toàn nghiêm ngặt.

Những lo ngại về môi trường và địa chính trị

Bên cạnh những kỳ vọng về sản xuất năng lượng sạch, dự án cũng dấy lên nhiều lo ngại về **tác động môi trường**. Việc ngăn dòng chảy tại khu vực đầu nguồn có thể ảnh hưởng đến **hệ sinh thái sông Brahmaputra**, nơi cung cấp nước ngọt và phù sa cho hàng trăm triệu người tại Ấn Độ và Bangladesh.

Các chuyên gia cảnh báo rằng việc xây đập ở vùng núi cao sẽ làm thay đổi dòng chảy tự nhiên, gây xói mòn đất, suy giảm đa dạng sinh học, và tiềm ẩn nguy cơ lũ lụt bất thường ở hạ nguồn. Ngoài ra, biến đổi thủy văn do công trình gây ra có thể khiến mực nước giảm mạnh vào mùa khô, ảnh hưởng nghiêm trọng đến nông nghiệp và đời sống dân cư.

Ấn Độ phản ứng thận trọng

Dự án ngay lập tức khiến Ấn Độ – quốc gia nằm ở hạ nguồn con sông – quan ngại sâu sắc. Các nhà phân tích quốc phòng Ấn Độ cho rằng công trình này không chỉ mang tính năng lượng, mà còn là một phần trong chiến lược kiểm soát nguồn nước và khẳng định chủ quyền khu vực của Trung Quốc.

Mặc dù Bắc Kinh cam kết công trình sẽ “an toàn và bền vững”, song đến nay Trung Quốc vẫn chưa công bố lịch khởi công cụ thể, cũng như chưa có cam kết chia sẻ dữ liệu dòng chảy với các nước hạ lưu.

Động lực từ chính sách năng lượng xanh

Dự án đập thủy điện khổng lồ nằm trong Kế hoạch 5 năm lần thứ 14 của Trung Quốc, tập trung vào phát triển năng lượng tái tạo, giảm phát thải carbon và thúc đẩy tăng trưởng bền vững. Đây cũng là một phần trong nỗ lực của Bắc Kinh nhằm giảm phụ thuộc vào nhiên liệu hóa thạch, hướng tới mục tiêu trung hòa carbon vào năm 2060.

Dự án đập thủy điện lớn nhất thế giới tại Tây Tạng phản ánh tham vọng khổng lồ của Trung Quốc trong lĩnh vực năng lượng sạch, nhưng cũng đặt ra hàng loạt thách thức về môi trường, kỹ thuật và an ninh khu vực. Khi các bên liên quan chưa đạt được đồng thuận rõ ràng, công trình này có thể trở thành điểm nóng mới trên bàn cờ địa chính trị châu Á.

Theo: Vietnam net