Nhiều hộ gia đình tại TP HCM buộc phải rao bán nhà đất khi chi phí chuyển đổi đất nông nghiệp sang đất ở tăng gấp nhiều lần theo bảng giá đất mới, vượt xa khả năng tài chính.

Người dân lao đao vì chi phí chuyển đổi quá sức

Ông N.V.H (huyện Bình Chánh) cho biết gia đình có hơn 300 m² đất nông nghiệp, muốn chuyển đổi lên thổ cư để xây nhà. Tuy nhiên, sau khi áp dụng bảng giá đất mới, tiền sử dụng đất phải nộp hơn 2,5 tỷ đồng – gấp nhiều lần so với dự tính. “Chúng tôi không thể kham nổi nên đành rao bán đất, chấp nhận lỗ,” ông H. chia sẻ.

Trường hợp của bà L.T.H (quận 12) cũng tương tự. Bà dự định xây căn nhà nhỏ cho con trai mới lập gia đình, nhưng số tiền lên thổ cư hơn 1,2 tỷ đồng khiến kế hoạch dang dở.

Vì sao chi phí lên thổ cư tăng cao?

Theo các chuyên gia, nguyên nhân chính đến từ việc TP HCM áp dụng bảng giá đất mới theo Luật Đất đai 2024. Giá đất ở nhiều khu vực tăng mạnh, khiến chi phí chuyển mục đích sử dụng đất (thường tính dựa trên chênh lệch giữa đất nông nghiệp và đất ở) cũng tăng theo.

Nếu trước đây người dân chỉ cần vài trăm triệu đồng để chuyển đổi, thì nay số tiền có thể lên tới hàng tỷ đồng, đặc biệt ở các quận ven và huyện ngoại thành.

Tác động đến thị trường bất động sản

Chi phí chuyển đổi đất cao khiến nhiều người dân chọn cách rao bán thay vì giữ đất. Điều này tạo áp lực lớn lên thị trường bất động sản:

  • Nhà đất giá rẻ xuất hiện nhiều nhưng khó có tính pháp lý.
  • Nhà đầu tư e dè vì chi phí hợp thức hóa quá cao.
  • Nguy cơ “đóng băng” giao dịch tại một số khu vực vùng ven.

Góc nhìn chuyên gia

Ông Lê Hoàng Châu – Chủ tịch Hiệp hội BĐS TP HCM (HoREA) nhận định: “Nếu không có cơ chế hỗ trợ, người dân sẽ rất khó tiếp cận quyền sở hữu đất ở hợp pháp. Đây là rào cản cho cả người ở thực lẫn thị trường.”

Một số luật sư cũng cho rằng cần phân biệt đối tượng: người mua đất để ở nên được hưởng chính sách miễn, giảm hoặc giãn nộp; còn nhà đầu tư, doanh nghiệp thì áp dụng mức thu theo quy định để tránh thất thu ngân sách.

Cần giải pháp tháo gỡ

Trước thực tế này, Phó Thủ tướng đã yêu cầu Bộ Tài chính cùng các địa phương tính toán lại mức thu tiền sử dụng đất, nhằm đảm bảo hài hòa lợi ích Nhà nước – người dân – doanh nghiệp.

Nhiều chuyên gia đề xuất áp dụng cơ chế thu linh hoạt, chẳng hạn tính theo tỷ lệ phần trăm trên bảng giá đất, thay vì phải nộp toàn bộ chênh lệch ngay một lần.

Chi phí lên thổ cư quá cao đang khiến nhiều gia đình rơi vào cảnh khó khăn, buộc phải rao bán nhà đất. Để tránh tạo thêm gánh nặng, các cơ quan chức năng cần sớm có chính sách “khoan sức dân”, vừa đảm bảo nguồn thu ngân sách, vừa thúc đẩy thị trường bất động sản phát triển lành mạnh.

Theo: VnExpress