Tọa lạc giữa vùng núi đá vôi kỳ vĩ thuộc xã Nga Thiện, huyện Nga Sơn, tỉnh Thanh Hóa. Động Từ Thức từ lâu đã được biết đến như một danh thắng nổi bật; vừa mang vẻ đẹp thiên nhiên độc đáo; vừa gắn liền với một trong những truyền thuyết tình yêu đặc sắc trong kho tàng văn hóa dân gian Việt Nam.

Động Từ Thức – Một truyền thuyết đẫm chất thơ

Theo truyền thuyết, Từ Thức là một vị quan triều Trần, nổi tiếng thanh liêm và mộ đạo. Trong một dịp đi lễ chùa, ông từng tha cho một cô gái bị bắt vì bẻ hoa mẫu đơn. Sau này; từ quan về quê, trong một chuyến du ngoạn, ông vô tình lạc bước vào một hang động kỳ lạ – nơi ấy ông gặp lại cô gái năm xưa, lúc này là một tiên nữ tên Giáng Hương.

Từ Thức và Giáng Hương nên duyên chồng vợ chốn tiên giới. Tuy nhiên, vì nỗi nhớ quê hương, ông xin trở lại trần gian thăm quê. Thời gian ở cõi tiên tính bằng năm, nhưng dưới trần đã qua hàng thế kỷ. Quê hương đổi tha; người thân không còn; Từ Thức đau buồn và biến mất không dấu vết. Câu chuyện ấy từ lâu đã trở thành biểu tượng của tình yêu; sự lựa chọn giữa cõi tiên và tình cảm trần gian; để lại nhiều suy ngẫm cho hậu thế.

Cảnh quan kỳ vĩ, huyền ảo

Động Từ Thức

Động Từ Thức được hình thành trong lòng dãy núi đá vôi, nơi nổi tiếng với địa hình bán sơn địa và cảnh sắc nguyên sơ. Lối vào động nằm khuất sau những tán cây rừng rậm rạp, không gian yên bình và tĩnh lặng.

Bước chân vào trong, du khách sẽ choáng ngợp trước vẻ đẹp kỳ ảo của hệ thống thạch nhũ được hình thành qua hàng triệu năm. Những khối đá lớn, nhỏ đan xen, uốn lượn như những tác phẩm điêu khắc sống động, với các hình thù như giường rồng, tòa sen, bàn cờ tiên, tháp bút… ánh lên sắc vàng khi ánh sáng rọi vào.

Một khu vực đặc biệt trong lòng động được gọi là “cửa tiên” – nơi tương truyền chàng Từ Thức đi vào cõi tiên. Không khí bên trong mát mẻ quanh năm, gió lùa nhè nhẹ, tạo cảm giác thư thái, thanh tịnh. Động Từ Thức dài hơn 200 m; rộng cả nghìn m2. Bên trong có vô số thạch nhũ hình thù lạ mắt; cảnh quan huyền bí và tĩnh lặng.

Di sản văn hóa và tâm linh

Không chỉ là một danh thắng, động Từ Thức còn mang giá trị văn hóa – tâm linh sâu sắc. Người dân địa phương xem nơi đây là vùng đất thiêng, thường tổ chức lễ hội vào đầu năm để tưởng niệm chàng Từ Thức và cầu mong may mắn, bình an.

Lễ hội thường diễn ra từ mùng 6 đến mùng 10 tháng Giêng âm lịch, thu hút hàng nghìn du khách và người dân từ khắp nơi đổ về. Bên cạnh phần lễ, các hoạt động văn hóa – nghệ thuật dân gian như múa lân, trò chơi dân gian, diễn xướng truyền thống cũng được tổ chức, góp phần giữ gìn và phát huy bản sắc văn hóa vùng đất Nga Sơn.

Động Từ Thức

Hướng dẫn tham quan Động Từ Thức

Động Từ Thức cách trung tâm thành phố Thanh Hóa khoảng 60km về phía đông bắc; có thể di chuyển thuận tiện bằng xe máy hoặc ô tô theo quốc lộ 10. Từ trung tâm huyện Nga Sơn, du khách tiếp tục di chuyển thêm khoảng 10km để đến xã Nga Thiện – nơi động tọa lạc.

Đường vào động chủ yếu là đường núi; tuy không quá khó đi nhưng cần cẩn trọng, nhất là vào mùa mưa. Lý tưởng nhất, du khách nên ghé thăm vào mùa xuân (tháng 1 đến tháng 3 âm lịch), khi tiết trời mát mẻ, cây cối xanh tốt và không khí lễ hội rộn ràng.

Một số lưu ý khi tham quan:

  • Nên mang giày thể thao để dễ dàng di chuyển trong hang;
  • Chuẩn bị đèn pin cầm tay nếu muốn khám phá sâu hơn bên trong động;
  • Không viết, vẽ hoặc phá hoại các nhũ đá để giữ gìn vẻ đẹp nguyên sơ của di tích;
  • Có thể kết hợp tham quan các điểm lân cận như đền Phủ Giầy, làng nghề chiếu Nga Sơn hoặc biển Hải Tiến.

Tiềm năng phát triển du lịch sinh thái – văn hóa

Với lợi thế về cảnh quan thiên nhiên, giá trị lịch sử – văn hóa và truyền thuyết đặc sắc. Động Từ Thức có tiềm năng lớn để trở thành điểm nhấn trong bản đồ du lịch của Thanh Hóa nói riêng và khu vực Bắc Trung Bộ nói chung.

Trong bối cảnh du lịch nội địa ngày càng chú trọng trải nghiệm về giá trị văn hóa bản địa. Những điểm đến như động Từ Thức cần được bảo tồn; đầu tư bài bản và quảng bá đúng hướng để thu hút du khách. Đồng thời góp phần phát triển kinh tế – xã hội cho địa phương

Động Từ Thức, với vẻ đẹp huyền bí và truyền thuyết tình yêu vượt thời gian; không chỉ là điểm đến du lịch mà còn là biểu tượng văn hóa; là ký ức dân gian sống động giữa lòng núi non xứ Thanh.