Bộ An ninh Nội địa Mỹ (DHS) yêu cầu Đại học Harvard cung cấp thông tin về các sinh viên nước ngoài liên quan đến các hoạt động “bất hợp pháp và có tính chất bạo lực”. Nếu không tuân thủ, Harvard có thể mất quyền tuyển sinh viên quốc tế. Căng thẳng giữa Harvard và chính quyền Tổng thống Trump leo thang với các quyết định tài trợ quan trọng.

Diễn biến sự kiện

Vào tuần này, Bộ An ninh Nội địa Mỹ (DHS) đã đưa ra một yêu cầu nghiêm khắc đối với Đại học Harvard, yêu cầu trường cung cấp thông tin chi tiết về một số sinh viên quốc tế liên quan đến các hoạt động bị cáo buộc là “bất hợp pháp và có tính chất bạo lực”. Theo thông báo, Harvard phải cung cấp các hồ sơ cần thiết trước ngày 30/4. Nếu không tuân thủ, trường sẽ mất quyền tuyển sinh sinh viên quốc tế.

Đây là bước đi mới nhất trong chuỗi căng thẳng kéo dài giữa chính quyền của Tổng thống Donald Trump và Đại học Harvard, một trong những trường đại học danh tiếng bậc nhất thế giới.

Trước đó, Bộ trưởng Bộ An ninh Nội địa Mỹ, bà Kristi Noem, cũng thông báo về việc chấm dứt hai khoản tài trợ trị giá 2,7 triệu USD dành cho Harvard. Động thái này xảy ra sau khi trường không đáp ứng yêu cầu của chính phủ Mỹ về việc cung cấp thông tin liên quan đến sinh viên quốc tế.

Tài trợ và các quyết định từ chính quyền Mỹ

Sau khi Đại học Harvard từ chối tuân thủ các yêu cầu của chính quyền Mỹ, Nhà Trắng đã quyết định đóng băng hai khoản tài trợ lớn dành cho trường này. Cụ thể, tổng giá trị của hai khoản tài trợ là 2,2 tỷ USD và 60 triệu USD hợp đồng nghiên cứu, được dành cho các chương trình nghiên cứu khoa học và các sáng kiến hợp tác giữa Harvard và các cơ quan liên bang. Quyết định này được cho là một phần trong chiến lược của chính quyền Trump nhằm yêu cầu các trường đại học Mỹ thực hiện các chính sách nghiêm ngặt hơn về sự đa dạng và tính bao trùm trong cộng đồng học thuật.

Các yêu cầu được đưa ra bao gồm việc xóa bỏ các chương trình “đa dạng, công bằng và hòa nhập” (DEI) mà nhiều trường đại học, trong đó có Harvard, đã triển khai trong những năm qua. Chính quyền Trump cũng yêu cầu các trường phải có các biện pháp kiểm soát chặt chẽ hơn trong việc chấp nhận và giảng dạy các chương trình có tính chất “xã hội hóa” cao, đồng thời cấm đeo khẩu trang trong các cuộc biểu tình tại khuôn viên trường, và áp dụng một quy chế tuyển sinh và tuyển dụng dựa trên năng lực, không thiên về các yếu tố xã hội.

Hơn nữa, yêu cầu này cũng đẩy mạnh sự giám sát của các cơ quan chức năng liên bang đối với các hoạt động của các trường đại học, yêu cầu Harvard phải hợp tác đầy đủ với Bộ An ninh Nội địa (DHS) và các cơ quan liên quan để đảm bảo sự tuân thủ các quy định về nhập cư và an ninh quốc gia. Việc không thực hiện đúng các yêu cầu này sẽ dẫn đến những hậu quả nghiêm trọng, bao gồm việc mất quyền tiếp cận các nguồn tài trợ liên bang trong tương lai.

Quan điểm của chính quyền Mỹ

Chính quyền Tổng thống Donald Trump cho rằng các yêu cầu này là cần thiết để bảo vệ các giá trị của xã hội Mỹ, và bảo đảm rằng các đồng thuế của người dân không bị sử dụng cho các hoạt động bị cho là có tính chất phân biệt chủng tộc, bạo lực hoặc những hành động đi ngược lại với các nguyên tắc cơ bản của quốc gia.

Người phát ngôn Nhà Trắng, Karoline Leavitt, tuyên bố rằng chính quyền Trump đang hành động để “đưa giáo dục đại học vĩ đại trở lại”, trong đó ưu tiên chấm dứt tình trạng bài Do Thái và những sự kiện bạo lực phát sinh từ những nhóm cực đoan trong môi trường đại học.

Cùng với việc yêu cầu Harvard và các trường khác phải hợp tác với Bộ An ninh Nội địa, chính quyền Trump còn muốn đảm bảo rằng các trường đại học không tài trợ cho các hoạt động có thể gây tổn hại đến sự ổn định xã hội.

Biểu tình của các sinh viên Harvard (ảnh: Dân trí)

Phản ứng từ Đại học Harvard

Chủ tịch của Harvard, ông Alan M. Garber, khẳng định rằng các yêu cầu này không chỉ đi ngược lại với nguyên tắc tự do học thuật mà còn là sự can thiệp không thể chấp nhận vào hoạt động của một trường đại học tư nhân.

Ông Garber cho rằng chính quyền không có quyền can thiệp vào cách thức trường đại học giảng dạy, tuyển sinh, hoặc nghiên cứu. Trong bối cảnh đó, Harvard cho biết trường sẽ không từ bỏ các quyền hiến định của mình, bao gồm quyền tự quyết định chính sách và chiến lược học thuật.

Harvard cũng tuyên bố sẽ bảo vệ quyền tự chủ của mình qua các phương thức pháp lý, trong đó có việc đệ đơn kiện chính quyền Trump để ngừng việc cắt giảm tài trợ liên bang. Đây là động thái thể hiện cam kết của trường trong việc bảo vệ quyền tự do học thuật và độc lập trong các quyết định giáo dục, ngay cả khi đối mặt với áp lực từ chính quyền liên bang.

Để đối phó với các quyết định của chính quyền Trump, Đại học Harvard đã quyết định đưa vụ việc ra tòa án. Ngày 11/4, Hiệp hội Giáo sư Đại học Mỹ (AAUP) tại Harvard cùng với các tổ chức quốc gia khác đã đệ đơn kiện chính quyền Trump, yêu cầu tòa án ban hành lệnh cấm tạm thời, ngừng việc cắt khoản tài trợ liên bang cho trường.

Tầm quan trọng của sự kiện

Sự kiện này đánh dấu một bước ngoặt quan trọng trong mối quan hệ giữa các trường đại học Mỹ và chính quyền Tổng thống Trump. Đại học Harvard, với tư cách là một trong những biểu tượng của giáo dục đại học Mỹ, đã trở thành tâm điểm của cuộc tranh cãi về tự do học thuật, quyền tự chủ của các cơ sở giáo dục, và những yêu cầu chính trị trong môi trường học thuật.

Nguồn: Dân trí