Thủ tướng Nhật Bản Yoshihide Suga khẳng định quân đội nước này sẽ không tham gia vào bất kỳ tình huống quân sự nào xung quanh Đài Loan. Tuy nhiên, giới phân tích cho rằng Tokyo vẫn có thể cung cấp một số hỗ trợ cho quân đội Mỹ.

Theo tờ South China Morning Post (SCMP), trong phiên họp toàn thể của Hạ viện Nhật Bản ngày 20/4, Thủ tướng Suga khẳng định việc đề cập tới Đài Loan trong tuyên bố chung với Mỹ “không bao hàm việc can dự quân sự vào Đài Loan”.

Trước đó, ông Suga và Tổng thống Mỹ Joe Biden đã ra tuyên bố chung tại Nhà Trắng hôm 16/4, trong đó đề cập tới “tầm quan trọng của hòa bình và ổn định ở eo biển Đài Loan”. Trong đó, hai nhà lãnh đạo khuyến khích giải quyết các vấn đề xuyên eo biển Đài Loan một cách hòa bình. 

Tuyên bố này ngay lập tức vấp phải sự phản đối mạnh mẽ của Bắc Kinh. Quân đội Trung Quốc đã đáp trả bằng một cuộc tập trận không quân với hàng chục máy bay ném bom H-6K.

Ngày 20/4, một chính trị gia đối lập yêu cầu ông Suga giải thích về các cam kết của Nhật Bản đối với Đài Loan, viện dẫn tuyên bố chung Mỹ – Nhật.

Đáp lại, nhà lãnh đạo này khẳng định Nhật Bản hy vọng các vấn đề xung quanh Đài Loan được giải quyết bằng đối thoại trực tiếp giữa các bên tham gia. Ông cũng nhấn mạnh tuyên bố chung sẽ đóng góp vào hòa bình và ổn định ở eo biển Đài Loan.

Tờ SCMP nhận định câu trả lời của ông Suga đã bác bỏ các suy đoán Nhật sẽ diễn giải lại hiến pháp của nước này để can thiệp vào Đài Loan. Hiến pháp hòa bình ngăn cản Tokyo thiết lập quân đội và triển khai binh sĩ ra nước ngoài cho các chiến dịch tấn công quân sự.

Ben Ascione, phó giáo sư về quan hệ quốc tế tại Đại học Waseda, Tokyo, cho rằng Thủ tướng Suga đang ở thế khó trong vấn đề Đài Loan. Theo ông Ascione, khả năng cao Nhật Bản sẽ chỉ tham gia hỗ trợ hậu cần cho quân đội Mỹ nếu xảy ra chiến sự ở Đài Loan.

“Nếu ông ấy không nói gì, điều này có thể ảnh hưởng tiêu cực tới quan hệ đồng minh Mỹ – Nhật. Nhưng đồng thời ông ấy phải trấn an dư luận trong nước rằng Nhật Bản sẽ không bị kéo vào một cuộc chiến liên quan tới Đài Loan”, ông Ascione nói.

Trong khi đó, bà Yuko Ito, giáo sư quan hệ quốc tế tại Đại học Châu Á, kêu gọi chính quyền Suga viết lại hiến pháp hòa bình. Theo bà, sẽ là quá trễ nếu Tokyo đợi đến khi Đài Loan bị Trung Quốc tấn công.