Trước lộ trình cấm xe máy xăng từ giữa năm 2026 tại Hà Nội, Hiệp hội các nhà sản xuất xe máy Việt Nam (VAMM) cho rằng cần ít nhất 2-3 năm chuẩn bị để chuyển đổi hiệu quả và tránh gây sốc cho người dân, doanh nghiệp.

Doanh nghiệp cảnh báo rủi ro chuỗi cung ứng

Chỉ thị 20 do Chính phủ ban hành ngày 12/7 yêu cầu Hà Nội triển khai cấm xe máy sử dụng nhiên liệu hóa thạch trong khu vực Vành đai 1 từ giữa năm 2026, tiến tới mở rộng toàn thành phố vào năm 2030. Trước động thái này, các hãng xe thuộc VAMM như Honda, Yamaha, Suzuki, Piaggio và SYM đồng loạt lên tiếng đề nghị gia hạn thời gian thực hiện.

Theo VAMM, việc chuyển đổi sang xe điện đòi hỏi doanh nghiệp phải đầu tư lớn để cải tổ dây chuyền sản xuất, nghiên cứu công nghệ mới và xây dựng lại mạng lưới sản phẩm. Thời gian chỉ một năm kể từ khi công bố chính sách là quá ngắn, dễ gây gián đoạn sản xuất và ảnh hưởng đến hàng trăm nghìn lao động trong ngành.

Người dân thu nhập thấp có nguy cơ bị bỏ lại phía sau

Một trong những mối lo lớn mà VAMM đưa ra là tác động tài chính đối với người dân thu nhập thấp. Việc chuyển đổi phương tiện từ xe xăng sang xe điện trong thời gian ngắn có thể khiến nhiều người không kịp thích nghi vì chi phí đầu tư ban đầu quá cao.

Dù Hà Nội đang nghiên cứu hỗ trợ chuyển đổi cho khoảng 450.000 xe máy cũ trong khu vực Vành đai 1, nhưng các hãng xe cho rằng cần thêm các chính sách đồng bộ như miễn lệ phí trước bạ, hỗ trợ vay mua xe điện và ưu đãi đăng ký.

Hạ tầng trạm sạc còn quá mong manh

Một rào cản lớn khác khiến VAMM kêu gọi lùi lộ trình là hạ tầng sạc điện chưa đáp ứng được nhu cầu thực tế. Hiện nay, ngoài VinFast có mạng lưới trạm sạc công cộng phủ rộng nhưng chủ yếu phục vụ ô tô, phần lớn hãng xe máy điện vẫn dựa vào hình thức sạc tại nhà hoặc trạm nhỏ lẻ.

Tình trạng thiếu điểm sạc ở khu dân cư đông đúc, đặc biệt tại chung cư cũ, đi kèm lo ngại cháy nổ khi sạc xe điện, khiến người tiêu dùng dè dặt chuyển đổi. Bên cạnh đó, hệ thống truyền tải điện chưa được tối ưu cho việc sạc đồng loạt vào giờ cao điểm.

Thị trường xe máy đối mặt thay đổi chưa từng có

Không chỉ Hà Nội, TP HCM cũng đang triển khai các kế hoạch cấm xe máy xăng, đặc biệt xe dịch vụ tại trung tâm thành phố và các khu vực nhạy cảm như Cần Giờ, Côn Đảo. Sự đồng loạt của hai đô thị lớn khiến toàn thị trường xe máy truyền thống đối diện những bước ngoặt lớn.

Chỉ tính riêng tại Hà Nội, lượng xe Honda tiêu thụ mỗi năm chiếm tới 8-9% tổng số xe bán ra toàn quốc, tương đương khoảng 190.000 xe. Việc đột ngột thay đổi chính sách nếu không đi kèm chuẩn bị kỹ lưỡng sẽ tác động sâu rộng đến hành vi tiêu dùng, thị phần và chiến lược phát triển của các hãng xe.

Theo: VnExpress