Bệnh tiểu đường – nguyên tắc vàng trong ăn uống và tập luyện

Kiểm soát bệnh tiểu đường hiệu quả nhờ chế độ dinh dưỡng khoa học, luyện tập hợp lý, ngăn ngừa biến chứng và nâng cao chất lượng cuộc sống.

• Uống nước lọc đúng cách để loại bỏ độc tố ra khỏi cơ thể
• 12 tác hại của nước ngọt có ga ảnh hưởng đến sức khỏe

Nguyên tắc dinh dưỡng cơ bản cho người bệnh tiểu đường

Chế độ ăn uống đóng vai trò rất quan trọng trong việc kiểm soát đường huyết của người bệnh tiểu đường. Dưới đây là các nguyên tắc cần tuân thủ:

• Ăn uống vừa đủ: Không ăn quá nhiều hoặc quá ít để tránh tình trạng đường huyết tăng giảm bất thường và gây mệt mỏi.
• Ăn đủ bữa: Người bệnh nên duy trì tối thiểu 3 bữa chính mỗi ngày, cố định giờ ăn. Có thể chia nhỏ thành 4-5 bữa (bao gồm bữa phụ) để đảm bảo đường huyết luôn ổn định.
• Uống đủ nước: Cần đảm bảo cung cấp tối thiểu 40ml nước trên mỗi kg cân nặng mỗi ngày để hỗ trợ quá trình chuyển hóa và đào thải trong cơ thể.
• Đa dạng thực phẩm: Chế độ ăn nên bổ sung nhiều loại thực phẩm từ các nhóm dinh dưỡng như protein, carbohydrate, chất béo tốt, vitamin và khoáng chất để cơ thể khỏe mạnh toàn diện.

Thực phẩm khuyên dùng và cần tránh cho người bệnh tiểu đường

Lựa chọn thực phẩm phù hợp là yếu tố cốt lõi để người bệnh kiểm soát tốt đường huyết.

Protein

• Nên ăn:
  • Thịt nạc như thịt gà không da, cá hồi, cá trích.
  • Các loại đậu, hạt (óc chó, hạnh nhân, đậu phụ).
  • Sữa chua ít béo, trứng.
• Không nên ăn:
  • Thịt chế biến sẵn như xúc xích, giăm bông, thịt nguội.
  • Các loại hạt tẩm gia vị hoặc thức uống chứa nhiều đường.

Ngũ cốc

• Nên ăn:
  • Ngũ cốc nguyên hạt như gạo lứt, các loại hạt đậu, bánh mì nguyên cám.
• Không nên ăn:
  • Gạo trắng, bánh mì trắng, mì, nui hoặc ngũ cốc ăn sáng có đường.

Sữa và sản phẩm từ sữa

• Nên dùng:
  • Sữa tách béo, sữa chua không đường, phô mai ít béo.
• Không nên dùng:
  • Sữa nguyên béo, sữa chua có đường, các loại sữa béo 2%, hoặc sô cô la trắng.

Rau củ

• Nên ăn:
  • Các loại rau lá xanh như rau cải, măng tây, atiso, cải brussel, hành.
• Hạn chế:
  • Khoai lang, bắp, khoai mỳ, củ cải đường vì chúng chứa nhiều tinh bột.

Trái cây

• Nên ăn:
  • Trái cây ít đường như dâu tây, bưởi, táo.
• Không nên ăn:
  • Trái cây sấy khô, đóng hộp, sinh tố có đường hoặc các loại siro ngọt.

Chế độ luyện tập thể dục dành cho người bệnh tiểu đường

Tập thể dục là một phần quan trọng trong việc kiểm soát bệnh tiểu đường, giúp cải thiện độ nhạy insulin, giảm đường huyết và tăng cường sức khỏe tổng thể.

Lợi ích của việc tập thể dục

• Kiểm soát đường huyết hiệu quả: Việc tập luyện giúp cải thiện độ nhạy insulin, từ đó duy trì mức đường huyết ổn định.
• Giảm nguy cơ biến chứng tim mạch: Tập luyện đều đặn giúp tăng cường sức khỏe tim mạch và giảm nguy cơ tai biến.
• Hỗ trợ giảm cân: Thể dục thường xuyên giúp người bệnh duy trì cân nặng hợp lý, giảm gánh nặng lên cơ thể.
• Cải thiện tâm lý: Hoạt động thể chất còn giúp giảm căng thẳng, cải thiện giấc ngủ và sức khỏe tinh thần.

Các bài tập thể dục phù hợp

• Tập aerobic: Đi bộ, đạp xe, bơi lội hoặc nhảy dây là các bài tập đơn giản nhưng mang lại hiệu quả cao.
• Tập sức mạnh: Nâng tạ nhẹ, tập yoga hoặc sử dụng dây đàn hồi giúp tăng cường cơ bắp.
• Bài tập linh hoạt và thăng bằng: Yoga, khí công giúp cải thiện sự dẻo dai và thăng bằng cơ thể, phù hợp với người lớn tuổi.

Lưu ý khi tập thể dục

• Lựa chọn bài tập phù hợp với tình trạng sức khỏe và tham khảo ý kiến bác sĩ trước khi bắt đầu.
• Không nên tập khi đường huyết quá thấp (<70 mg/dL) hoặc quá cao (>250 mg/dL).
• Bệnh nhân có biến chứng như tổn thương thần kinh, bệnh mạch máu, thận hoặc võng mạc cần được hỗ trợ và huấn luyện đặc biệt.
• Luôn kiểm tra đường huyết trước, trong và sau khi tập để tránh hạ đường huyết.
• Đối với người cao tuổi hoặc tập luyện một mình, nên mang theo điện thoại để phòng trường hợp khẩn cấp.

Để kiểm soát bệnh tiểu đường hiệu quả, người bệnh cần áp dụng chế độ ăn uống cân đối, kết hợp với luyện tập thể dục đều đặn và chăm sóc y tế định kỳ. Duy trì thói quen theo dõi đường huyết hàng ngày cũng là cách tốt để điều chỉnh kịp thời chế độ ăn và sinh hoạt.

Sự phối hợp hài hòa giữa dinh dưỡng, vận động và y học không chỉ giúp ổn định bệnh mà còn mang lại cuộc sống khỏe mạnh, hạnh phúc hơn cho người bệnh. Hãy hành động ngay hôm nay để bảo vệ sức khỏe và cải thiện chất lượng cuộc sống của bạn!