Cái đẹp của người quân tử là cái đẹp phong thái đức độ, thanh cao như hương thầm ẩn kín. Đa phần đều phải dựa vào tu dưỡng mới có thể có được khí chất này.
- Sống ở đời, có 5 điều người thông minh sẽ không bao giờ nghĩ đến
- Học cách sống của cổ nhân: 8 đạo lý để cuộc đời bình an
Nội dung chính
Người quân tử phải nghiêm trang vững chắc
Quân tử rất coi trọng uy nghi, đứng có tướng đứng, ngồi có tướng ngồi. Cổ nhân nói: “Nam rung đùi nghèo, nữ rung đùi hèn”. Nghĩa là ngồi mà không ngay ngắn nghiêm túc, lắc người rung đùi hay nghiêng mình thì đó là tướng bần hàn.
Còn một loại tình huống gọi là “rắn đi sẻ nhảy”, tức là đi uốn lượn giống như rắn bò, không trên một đường thẳng, lắc lư sang trái sang phải, hoặc như chim sẻ nhảy nhót thì người xưa cho rằng đây là bại tướng, sẽ nghèo hèn cả đời.
Khiêm cung lễ độ, thì ai nấy đều yêu quý
Đối nhân xử thế với người khác thì phải khiêm tốn, hòa ái, không tự ti, không tự cao; hành vi, lời nói, cử chỉ cung kính và có lễ tiết.
Cổ nhân nói: “Bất kể làm người nào cũng không được có phong khí thế lợi. Bất kể làm nghề nào cũng không được có cái tâm thô tục phù phiếm”.
Làm người biết hạ mình khiêm tốn nhỏ nhẹ thì ai ai cũng quý mến. Người cuồng vọng kiêu ngạo, thô tục hoang dã, vô lễ thì ai nấy đều xa lánh chán ghét.
Lòng có bao dung thì khí chất tự thăng hoa
Tấm lòng bao dung là quý tướng lớn nhất. Một người nếu tâm địa hẹp hòi thì sự tình của anh ta cũng không đáng để chúng ta nói đến nữa. Tấm lòng bao dung càng lớn thì có thể bao bọc và dung chứa càng nhiều; ẩn chứa trong đó là sự cảm ân đối với con người, cảm thương dành cho tất cả chúng sinh.
Một người có tấm lòng bao dung sẽ không vì tư lợi mà làm hại vạn vật, thay vào đó họ sẽ luôn dùng sự chân thành, thiện lương mà đối đãi với hết thảy. Bao dung càng lớn, độ lượng càng nhiều, rồi chính từ đó mà khí chất cũng sẽ tự thăng hoa.
Thành thật thủ tín thì hành vi ngay chính
Thành tín là cái gốc quan trọng để làm người, đó là điều gọi là “quân tử trọng lời hứa”. Nói lời phải giữ lấy lời, làm việc phải tuân thủ phép tắc. Nói chuyện cứ mơ hồ như trong mây mù, lúc thì “xe cán chó”, lúc thì “chó cán xe”; làm việc thì chỉ đông đánh tây, trước còn là hợp tác hữu hảo, chớp mắt lật mặt như không hề quen biết. Như vậy thì cuối cùng chịu thiệt chỉ có thể là chính bản thân mình.
Tầm nhìn thoáng đạt thì mới tiêu diêu tự tại
Nhân tình thế thái có nóng có lạnh, thế sự xoay vần lòng người đa đoan luôn không được như ý. Hãy coi nhẹ mọi thứ trên thế gian, nhìn thấu nhân tình thế thái chính là người có tầm nhìn thoáng đạt, tâm bình khí hòa cũng là phong thái tiêu dao thoát tục:
Sinh ra chẳng phải vì danh lợi
Đài vàng nhàn hạ chỉ ngồi chơi
Xin hỏi một câu cầu gì nhỉ
Mỉm cười ngắm lá nhìn tuyết rơi…
Ôn hòa nhã nhặn thì khí phách mới thanh cao
Ôn hòa nhã nhặn là một vẻ đẹp trí tuệ, là một loại ưu nhã thanh cao của người có học thức có tu dưỡng. Ôn hòa nhã nhặn là phong độ của nho sĩ xưa: Cầm, kỳ, thư, họa, thi, từ, ca, phú; lên ngựa giết giặc, xuống ngựa đọc sách.
Người quân tử phải thận trọng giữ mình
Người xưa nói: “Đạo tự tu dưỡng bản thân, không gì khó bằng dưỡng tâm. Khó khăn của việc dưỡng tâm lại ở chỗ thận trọng khi ở một mình”.
Người quân tử thận trọng khi ở một mình, bên ngoài không lừa dối người, bên trong không lừa dối mình, bên ngoài bên trong như một, chuyện gì cũng quang minh lỗi lạc.
Tâm lý chạy theo số đông dễ khiến người ta mất phương hướng. Bởi vậy nên, người quân tử để giữ mình thì luôn cần phải nghiêm khắc; nơi đông người thì giữ miệng, ở một mình thì giữ tâm.
