Đằng đẵng 3 thập niên kêu oan vì bị tòa gán tội “giết chồng”, đến ngày 20/9 vừa qua, bà Đặng Thị Nga, 84 tuổi, trú huyện Tuần Giáo, Điện Biên được phía tòa án tỉnh chấp nhận bồi thường khoảng tiền 2,5 tỷ đồng.
Ngày 20/9, TAND tỉnh Điện Biên mở phiên tòa xét xử đòi bồi thường oan sai theo đơn khởi kiện của bà Đặng Thị Nga. Trong vụ án này, nguyên đơn là bà Nga, còn bị đơn chính là TAND tỉnh Điện Biên.
Tại tòa, đôi bên thương lượng, sau đóTAND tỉnh Điện Biên chấp thuận bồi thường hơn 5,7 tỷ đồng cho ba mẹ con bà Nga. Trong số này, bà Nga nhận gần 2,5 tỷ đồng, hai con trai là ông Trịnh Công Hiến (đã chết) nhận 939 triệu đồng và ông Trịnh Huy Dương hơn 2,2 tỷ đồng. Ba người con khác của bà Nga nhận bồi thường tổng cộng hơn 44 triệu đồng.
Ông Trịnh Huy Dương nói với VnExpress, mức bồi thường này gia đình thấy chưa thỏa đáng. Song sức khỏe cụ Nga đã yếu, vụ án kéo dài quá lâu nên gia đình quyết định khép lại ở đây.
Vụ án mà mẹ con bà Nga bị xử oan nói trên từng được dư luận biết đến với tên “án oan chân đèo Pha Đin” khiến dư luận nhiều năm chú ý.
Sự việc xảy ra từ chiều 18/9/1989, khi bà Nga phát hiện thi thể chồng dưới giếng nên báo cảnh sát. Công an huyện Tuần Giáo (khi đó thuộc tỉnh Lai Châu) đã ra lệnh khởi tố bà Nga về tội Giết người. Tháng 10/1989, Công an tỉnh Lai Châu khởi tố hai con bà Nga là ông Hiến và Dương về cùng tội danh.
Tháng 1/1990, cáo trạng truy tố của VKSND tỉnh Lai Châu đổi tội danh cho bà Nga sang Che giấu tội phạm. Bốn tháng sau, ông Hiến bị TAND tỉnh Lai Châu tuyên 18 năm tù, ông Dương 12 năm tù cùng về tội Giết người, bà Nga lĩnh ba năm tù nhưng cho hưởng án treo về tội Che giấu tội phạm.
Trong tù, ông Hiến ông Dương kêu oan. Bên ngoài cụ Nga bắt đầu chuỗi ngày đội đơn đi kiện từ địa phương lên tới trung ương. Đến tháng 12/1990, TAND Tối cao trong phiên phúc thẩm đã tuyên hủy bản án sơ thẩm do có một số thiếu sót trong điều tra. Ông Hiến, ông Dương được tại ngoại sau 28 tháng bị tạm giam.
Nhưng suốt thời gian sau đó – 28 năm – 3 mẹ con cụ Nga vẫn sống trong tiếng oan “giết chồng, giết cha”. Các cơ quan tố tụng không đưa ra thêm kết luận điều tra nào minh oan cho họ.
Đến tận cuối năm 2017, ba mẹ con bà Nga được đình chỉ điều tra bị can.
Ngày 24/10/2017, TAND tỉnh Điện Biên xin lỗi công khai ba mẹ con cụ Nga.
Tháng 1/2018, cụ Nga và các con đã gửi đơn đề nghị TAND tỉnh Điện Biên bồi thường các khoản là 18 tỷ đồng.
Báo giới đưa tin, tại buổi thương lượng ngày ngày 21/7/2018, gia đình cụ Nga đã đạt được thoả thuận bồi thường với TAND tỉnh Điện Biên về việc bà Nga bị truy tố, xét xử oan sai 28 năm (từ 1990 đến 2017). TAND tỉnh Điện Biên chấp nhận bồi thường hơn 13 trong số 18 tỷ đồng mà gia đình cụ Nga yêu cầu.
Sau hơn 2 năm vụ việc bẵng đi, ngày 20/9/2020, số tiền 2 bên đồng ý đền – nhận giảm còn hơn 5,7 tỷ đồng.