Một y tá nghỉ hưu ở Scotland có siêu khứu giác, giúp phát hiện sớm bệnh Parkinson và mở ra hướng đi mới cho y học hiện đại.
- Hai thanh niên tông xe máy vào cảnh sát cơ động ở Hà Nội, một chiến sĩ trọng thương
- Ngã quỵ khi chơi thể thao: Cảnh báo từ trái tim và cách phòng ngừa
- Bí quyết sống khỏe từ căn bếp ở tuổi nghỉ hưu
Khi nghe kể về một phụ nữ có khả năng ngửi ra bệnh Parkinson, giáo sư hóa học Perdita Barran từng cho rằng đó là điều hoang đường. Thế nhưng, khả năng đặc biệt của bà Joy Milne, 74 tuổi, đã thay đổi cách giới khoa học tiếp cận bệnh lý này.
Siêu khứu giác phát hiện bệnh từ mùi cơ thể
Từ nhiều năm trước, bà Milne nhận thấy chồng mình tỏa ra một mùi xạ hương lạ. 13 năm sau, ông được chẩn đoán Parkinson. Khi tham gia một buổi gặp mặt bệnh nhân tại quê nhà, bà bất ngờ nhận ra tất cả đều có cùng mùi đặc trưng này.
Khả năng ấy đã được kiểm chứng trong một thí nghiệm năm 2015: bà ngửi 12 chiếc áo, trong đó 6 áo của bệnh nhân Parkinson, 6 áo của người khỏe mạnh. Milne nhận diện chính xác cả 6 bệnh nhân, thậm chí phát hiện một người chưa từng được chẩn đoán. Một năm sau, người này thực sự mắc bệnh.
Khứu giác và tiềm năng ứng dụng trong y học
Trước đây, các nhà khoa học từng huấn luyện chó phát hiện nhiều loại bệnh như ung thư phổi, vú, tuyến tiền liệt, tiểu đường hay sốt rét. Tuy nhiên, không phải cá thể nào cũng phù hợp và chi phí huấn luyện cao.
Khác với chó, Milne mang đột biến di truyền khiến mũi nhạy hơn gấp nhiều lần. Nhờ bà, các nhà nghiên cứu tìm cách nhân bản siêu khứu giác trong phòng thí nghiệm. Tại Mỹ, công ty RealNose.ai đang phát triển “mũi máy” dựa trên thụ thể khứu giác nuôi cấy từ tế bào gốc, kết hợp trí tuệ nhân tạo.
Siêu khứu giác phát hiện bệnh mở hướng chẩn đoán mới
Milne hiện tham gia nhóm nghiên cứu của giáo sư Barran, hỗ trợ phát triển phương pháp chẩn đoán Parkinson sớm. Bước đột phá mới là một xét nghiệm chỉ cần dùng tăm bông quét dọc gáy để nhận diện người mắc bệnh.
Dù Milne chỉ có thể ngửi tối đa 10 mẫu/ngày vì tiêu tốn nhiều năng lượng, nhưng nếu công nghệ tái tạo được khả năng ấy, đây sẽ là di sản lớn cho y học hiện đại.
Theo: VnExpress